1. Tashkiliy qism. О‘quvchilarni darsning mavzusi, maqsadi va borishi bilan tanishtirish

7. darslik o’quvchi salomatligini saqlashga qaratilishi;

8. tabiatni muhofaza qilish, tabiiy resurslardan tejab tergab foydalanishga o’quvchilarni o’rgatishga qaratilishi kerak.

3. Botanika darsligi va uning taxlili bilan tanishish. Hozirgi vaqtda respublikamiz maktablarida botanika 5-6 sinflarda o’qitiladi. Uning asosiy maqsadi o’simliklar dunyosining xilma xil vakillari, ularning tashqi, ichki tuzilishi, xayot faoliyati, tabiat va inson xayotida tutgan o’rni bilan o’quvchilarni tanishtirishdan iborat.

5- sinfda 34 soat, 6 sinfda 68 soat xajmda o’quvchilarga botaniq bilimlarni berish ko’zda tutilgan. Maktablarda qo’llanilayotgan 5 sinf botanika darsligi 95 sahifadan iborat bo’lib, 64 rangli rasmlar bilan bezatilgan. U 6 bobdan, 32 paragrafdan tashkil topgan. Darslik muqaddimasida asosiy e’tibor botanika so’zining luгaviy ma’nosi, mazkur fanning shahobchalari, Yer yuzidagi va O’zbekistondagi o’simlik turlarini soni, ularning tabiat va inson hayotidagi ahamiyati haqida ma’lumotlar yoritilgan. Shundan keyin o’quvchilar o’simlik hujayrasi, ildiz, poya, barg, o’simlikning vegetativ ko’payishi haqida ma’lumot oladilar. Darslik so’ngida gerbariy tayyorlash va darslikka kirgan o’simliklar ro’yxati ilova tarzida keltirilgan. Har bir paragrafida tayanch tushunchalar, paragraflar so’ngida savollar, ayrim hollarda test topshiriqlar, qo’shimcha ma’lumotlar keltirilgan. Umuman olganda 5 sinf botanika darsligiga ijobiy baho berish mumkin. Ayniqsa uning dizayni juda yuqori. Shu bilan birgalikda darslikning yaratishda ayrim kamchiliklar ham uchraydi:

Yuqorida qayd qilingandek darsliklar ta’lim standarti, o’quv dasturi talablari asosida yozilishi kerak. Darslik faqat o’quvchilarga bilim berish bilan cheklanmay, ularning o’quv ko’nikma, malakalarini rivojlantirishni ham ko’zda tutish kerak. Bu masala 5 sinf botanika darsligida yetarlicha o’z ifodasini topmagan..

6 - sinf botanika darsligi 142 ta sahifadan iborat. Unda muqaddima va 52 paragraf, 85 ta rangli rasmlar mavjud. Darslik yuqori sifatli oq qoгozga chop etilgan va chiroyli rasmlar bilan bezatilgan. Har bir paragrafda botanika atamalar, o’simliklarning nomlari, rangli harflar bilan ajratib berilgan. Matnlar o’quvchilarga mos tushunarli qilib bayon etilgan

Agar 5 sinf botanika darsligi o’zida sitologik, anatomik, morfologik, fiziologik, ekologik bilimlarni mujassamlashtirgan bo’lsa, 6 sinf botanika darsligida ko’proq sistematik tushunchalarni rivojlantirishga e’tibor qilingan. Darslikning 4 bobida bu haqdagi bilimlar izchil bayon etiladi. O’simlik guruhlari, bakteriyalar, zamburuгlar, lishayniklar, suv o’tlar, yo’sinlar, qirqbo’гimlar, qirqquloqlar, ochiq uruгlilar, yopiq uruгlilar shu boblarda berilgan. Darslikda gulli o’simliklarning oilalari, turkumlari, tur vakillari haqidagi bilimlar va har bir oilaning o’ziga xos gul tuzilishi yoritilgan. Darslikning beshinchi bobi «O’zbekistonning o’simliklar boyligi», oltinchi bobi «O’simlik va atrof muhit», yettinchi bobi «Yerda o’simliklar dunyosining rivojlanishi» deb atalgan. Darslikda «O’zbekistonda botanika fanining rivojlanishi», hamda «Manzarali o’simliklar» deb nomlangan paragraflar ham mavjud. Paragraflarda tayanch atamalar, savollar keltirilgan. 30 paragraf so’ngida o’quvchilar bajarishi lozim bo’lgan topshiriqlar, 19 paragraf so’ngida amaliy ishlar, 2 paragrafda qo’shimcha ma’lumotlar, test savollari, chaynvord, krossvordlar keltirilgan. Bularning hammasi o’quvchilarning botaniq bilimlarini o’zlashtirishiga ko’mak beradi, bilim olishga qiziqish uyгotadi, hamda nazariyani amaliyot bilan boгlaydi.