1. Tabiatshunoslikni o’qitishning shakllari. Dars tabiatshunoslikdan olib boriladigan o’quv tarbiya

Yangi material o’rganiladigan dars. Darsning bu tipi nomlan-ganidek, sof ko’rinishda uchramaydi. Biroq o’quv materialining o’ziga xosligi va o’quvchilar diqqatining barqaror emasligini hisobga olib, yangi materialni o’rganish asosiy maqsad hisoblangan darslar o’tkazilishi mumkin. Bu ishga vaqtning ko’p qismi ajratiladi, darsning boshqa qismlari unga bo’ysunadi. Yangi materialni o’tishda ilgari o’iganilgan materiallar bilan vorislik o’matish va yangi materialni ilgari o’zlashtirilgan materiallar ketma-ketligiga kiritish uchun bolalarni yangi materialni qabul qilib olishga tayyorlovchi topshiriq va savollarni takrorlaydilar. Bunday darsda o’rganiladigan material birlamchi mustahkamlanadi.

Mustahkamlash darsi. Bu tipdagi darsda o’quvchilarning har xil topshiriqlar va tabiatshunoslikning boshqa predmetlar bilan aloqasini, shuningdek, tabiat jismlari hamda hodisalarining o’zaro bog’lanishini ochib beravchi ishlar markaziy o’rinni egallaydi.

Bu darslarning tuzilishi quyidagicha bo’ladi: 1) oldinda turgan ishlarning maqsadini, taklif qilingan topshiriqlarni bajarish uchun zarur bilim, uquv va ko’nikmalarni esga olish (tiklash); 2) o’quvchilarning topshirilgan ishlarni bajarishlari; 3) o’qituvchining bajarilgan ishlarni tekshirishi; 4) uyga vazifa berish. Bilim, uquv va ko’nikmalarni kengaytirish va rivojlantirish, shuningdek, yangi materialni qabul qilib olinishini osonlashtirish uchun bunday darslarda kelgusi mavzuni o’rganishga tayyorgarlik ishlari bajariladi. Masalan, jonli tabiat burchagi va o’quv-tajriba maydonidagi ishlar (ko'p yillik gulli - manzarali o’simliklarni parvarish qilish, ularni tupini bo’lish yo’li bilan ko’paytirish, rezavor meva butalari va meva daraxtlarini qishga tayyorlash, xona o’simliklarini o’tqazish va ko’paytirish, qulupnay ko’chatlarini o’tqazish, tuproqni yumshatish va hokazolar) yoki tabiatdagi o’simlik zararkunandalari bilan tanishish.