1 sh. T. Otaboev t. I. Iskandarov

INFEKCIYA MANBALARI 
Kasalxonalarda infekciyalarning asosiy manbalari bo’lib odamlar 
(bemorlar, xodimlar, bemorlarni ko’rgani kelganlar), tuproq (chang, 
axlatlar), suv manbalari, kemiruvchilar (sichqonlar, kalamushlar va 
hokazolar), hasharotlar hisoblanadi. 

---

351
Bular ichida eng xavflisi mikroblarni tashib yuruvchi «sog’lom» 
kishilardir. Kasalxonalarda ko’pincha odamlarning tyerisi, shilliq qavatlari 
va qo’li mikroblar bilan ifloslanadi. Tyerining yiringli kasalliklarini 
davolashda xizmat qiluvchi hamshiralarning qo’l barmoqlaridan 30% 
hollarda stafilokokklarni topish mumkin. Kasalxonalarda davolanuvchi 10-
20% bemorlarning tyerisida stafilokokk infekciyasi aniqlaniladi. 
Tug’ruqxonada ko’zi yorigan ayollarning 30% ning qo’llari va ko’krak 
bezlarining uchi stafilo-kokk mikroblari bilan zararlangan. YUgoslaviyada 
chop etilgan tibbiy adabiyotlarda keltirilgan dalillarga qaraganda 72-77% 
ko’krak byerib boqiladigan bolalarda stafilokokk mikrobi aniqlangan. 
Ko’p dalillarda, bemor qo’llarida- 13-21%, xodimlarda 6-9% 
stafilokokk mikroblari, entyerokokk mikroblari esa 27 va 22% hollarda 
aniqlanadi. 
Demak, kasallar va xodimlarning shaxsiy gigiena qoidalariga rioya 
qilmasliklari shunday oqibatlarga olib keladi. 
Odamlarning tyerisi orqali xlamidin, mikoplazma, anaerob va aerob 
mikroblari, streptokokklar, shigell, sal’monella va mog’orlar tarqalishi 
mumkin. 
Bemor va xodimlarning sochlari ham mikroblar manbai bo’lishi 
mumkin. Ma’lum bo’lishicha tybbiyot muassasalarida mikroblarning 
tarqalishi bemorlarning sochlari orqali 17-40%, xodimlarniki orqali esa 14-
27% ni tashkil etadi. 
Burun bo’shlig’i ham infekciya tarqatuvchi manbalardan biridir. 
Tug’ruqxonalardagi ko’zi yorigan ayollarning 40% i burin bo’shlig’i orqali 
mikroblar tarqatadi, tug’ilgan bolalarning 80% i bacilla tashuvchidir. 
Burun shilliq qavatlarining stafilokokk mikroblari bilan zararlanishi 
100% hollarda aniqlangan, xodimlar va katta yoshdagi bemorlarning 70% 
ning burun shilliq qavatida mikroblar topilgan. 
Ayniqsa qurtlagan tishlar stafilokokk va boshqa infekciyalarning 
makoni hisoblanadi. Og’iz bo’shlig’i, tomoq shilliq qavati 60- 65% 

---

352
hollarda mikroblar bilan zararlangan. 
SHuningdek, ko’zning shilliq qavati, kindik chuqurchasi, jinsiy 
organlar va boshqalar mikroblarning makonidir. SHuning uchun shifoxona 
sharoitida sanitariya va gigiena talablarini izchillik bilan bajarish, tartib 
intizomga amal qilish kasalxona ichki infekciyalarini tarqalishini oldini 
oladi.