1 sh. T. Otaboev t. I. Iskandarov

UY-JOYLARNI SHOVQIN-SURONDAN MUHOFAZA QILISH 
Ko’p qavatli uy-joylarning ko’cha tomonga qaragan dyerazalaridan 

---

368
ko’chadagi shovqin-suron eshitilib turadi. Hozirgi qurilayotgan uy-
joylarning asosiy kamchiliklaridan biri tovush signallarini o’tkazishi, uy-
joylarda shovqin, hatto tebranishlarning paydo bo’lishidir. Uy-joylardagi 
shovqin-suronning man’balari juda ko’p, qizig’i shundaki, uy devorlari 
orqali har qanday shovqin baland tovush bilan o’tadi va u odamga 
noqulaylik tug’diradi. 
SHovqin turlarini gigienachilar ikki turga bo’lib o’rganadilar. 
Birinchisi havo orqali tarqaladigan shovqin. Bu ko’cha shovqini, baland 
ovozda gapirish, radio orqali so’zlaganda hosil bo’ladigan shovqinlar. 
Ikkinchisi urilganda hosil bo’ladigan shovqin - ikki predmetning bir-biriga 
ulashda yoki uni devorlarga, polga urilishi va boshqa urilishlar sababli hosil 
bo’ladigan shovqinlar. Jumladan baland poshnali tuflida yurish yoki
lift harakati oqibatida 
chiqadigan shovqin, motor va boshqa narsalar shovqini (temir-beton uylar 
devorini yaxshi o’tkazuvchanligi oqibatida) uy-joy xonalariga yaxshi 
eshitiladi va odamlar tinchligini buzadi. 
Xona devorlariga urilgan shovqin ancha o’zgarishlarga uchrashi 
mumkin. Jumladan, ularning bir qismi devorlarga urilib orqaga, shovqin 
chiqqan joyga qaytadi, bir qismi devorlarga shimiladi va tirqishlardan 
qo’shni xonalarga tarqaydi. 
Demak, uy-joylardagi shovqin-suronning oldini olish uchun, bu 
shovqin-suronga sabab bo’ladigan manba’larni yo’qotish kerak, ya’ni 
qurilish matyeriallarining tovush o’tkazish xususiyatlarini kamaytirish, 
oyna va eshik tirqishlarini zichlash kerak bo’ladi. 
Quyidagi jadvalda (A. N. Marzeev, V. M. Jabotinskiy) qurilish 
matyeriallarining tovush o’tkazuvchanlik xususiyati keltirilgan: 
52-jadval.