1-Seminar masg’uloti Mavzu: Xavflar turlari va ularning turli sohalarda yuzaga keltiradigan zararlari va salbiy oqibatlarini o’rganish. Ishdan maqsad

Kimyoviy xavfli va zararli omillar quyidagilarga bo‘linadi:
Odam organizmiga ta’sir qilish xususiyatiga qarab: toksik; qo‘zg‘atuvchi; sensibilli; kanserogen; mutagen; reproduktiv funksiyasiga ta’sir qiluvchi.
Odam organizmiga kirish yo‘liga qarab:nafas olish a’zolari; oshqozon-ichak trakti; teri qoplamasi va shilliq parda orqali.
Biologik xavfli va zararli ishlab chiqarish omillar quyidagi biologik obyektlarni o‘z ichiga qamrab oladi:
Patogen mikroorganizmlar (bakteriyalar, viruslar, rikketsiyalar, spiroxetlar, zamburug‘lar) va ularning faoliyati mahsuli;
Mikroorganizmlar (o‘simlik, hayvonlar).
Psixofiziologik xavfli va zararli ishlab chiqarish omillar ta’sir qilish xususiyatiga qarab quyidagilarga bo‘linadi:
- fizikaviy zo‘riqishlar (statik, dinamik);
- ruhiy-asab zuriqishlar (aqliy o‘ta kuchlanish, analizatorlarni o‘ta kuchlanishi, mehnatni monotonligi, emotsional zo‘riqishlar).
Shuni hisobga olish kerakki, bir xil xavfli va zararli ishlab chiqarish omillari birdaniga har xil guruh omillariga tegishli bo‘lishi mumkin. Masalan, ishlab chiqarish changi yuzaga kelishi va fizikaviy holati, o‘lchov birligi bo‘yicha fizikaviy omil bo‘ladi, odamni organizmiga ta’siri bo‘yicha (toksik, fibrogen va b.) kimyoviy omilga tegishli.
Nazarot savollari
1. Xavf nima uning turlarini ayting?
2. Chang va ularning turlarini ayting?
3. Changning inson organizmiga zararli ta’sirini aytib bering?
4. Zararli changlar bilan ifloslanganlik darajasini aniqlashda shaxsiy himoya vositalaridan foydalanishning ahamiyatini ayting?
5. Ish joylarinida zararli gazlar bilan ishlaganda shaxsiy himoya vositalaridan foydalanish haqida ma’lumot bering?
6. Ishlab chiqarishda zararli moddalar va ulardan himoyalanish usullari tuchuntirig?