1. Reproduktiv salomatlik haqida tushuncha bering. Reproduktiv salomatlik

119.  So’lak bezlarining joylashishi va vazifasi  haqida  gapiring. 

Soʻlak 

bezlari - 

ogʻiz 

boʻshligʻiga 

soʻlak 

chiqaradigan 

hazm 

bezlari. 

O g'iz  bo'shlig'ining  shilliq  qavatida  turli  hajmda  juda  k o'p   so'lak bezlari  joylashgan.  Ular  naysimon  tuzilgan  bo'lib,  til,  lab, lunj  

va tanglay bezlari  nomi  bilan ataladi.  Bulardan  tashqari,  og'iz      bo'shlig'i atrofida  uch  juft  katta  hajmdagi  bezlar  ham  bor. 

---

49 

 

 

Odam bir marta ta'mini tatib ko'rgan ovqatni ko'rsa, hidini sezsa, hatto nomini eshitsa yoki eslasa ham, uning og'zida so'lak ajrala boshlaydi. 

Ayniqsa,  mazali va nordon  ovqatlar hidini  sezganda  va  eslaganda  bu  jarayon  kuchli  bo'ladi.  Bu  ana  shu  ovqatlarning mazasiga  nisbatan 

shartli refleks hosil bo'lganini ko'rsatadi. 

Og'iz bo'shlig'iga uch juft: til osti, jag' osti, quloq oldi so'lak bezlarining kanalchalari ochiladi. Bu bezlardan ajralgan so'lak og'iz bo'shlig'iga 

quyilib, ovqatni ho'llab, uning yutilishini qulaylashtiradi. So'lak tarkibida uglevodlarni parchalovchi ptialin fermenti bo'ladi. Shuning uchun 

non og'izda ko'proq chaynalsa, shirin maza  beradi. So'lak tarkibida lizotsim degan modda bo'lib, u og'iz bo'shlig'iga tushgan mikroblarni 

eritib yuborish xususiyatiga ega. 

Odamlarda bir kecha-kunduzda o‟rtacha 1,5 L so‟lak ajraladi va uning deyarlik barchasi yutiladi, faqatgina juda kam qismi tupurish hamda 

og‟iz bo‟shlig‟i yuzasidan bug‟lanish hisobiga yo‟qoladi