1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

18.2.
 
Yelkarari 10 sm va 30 sm bo’lgan richag yelkalariga perpendikuliyar yo’nalgan ikkita kuch ta’sir 
qiladi. Qisqa yelkaga ta’sir qiluvchi kuch 3 N . Richag muvozanatda bo’lishi uchun uzun yelkaga qanday 
kuch qo’yish kerak? Richag massasi hisobga olinmasin. 
18.3.
 
Richag tayanchda muvozanatda turadi. Kichik qismi o’rtasiga 300 N, katta qismi o’rtasiga 20 N kuch 
qo’yilgan. Richag kichik qismining uzunligi 5 sm bo’lsa, katta qismi uzunligini toping. Richag massasi 
hisobga olinmasin. 
18.4.
 
Richagning 0.2 m uzunlikdagi yelkasida joylashgan 100 kg yuk tekis ko’tarilmoqda. Richagning 
ikkinchi yelkasiga 200 N perpendikuliyar yo’nalgan kuch qo’yilgan bo’lsa, bu yelkaning uzunligini toping. 
Richag massasi hisobga olinmasin. 
18.5.
 
73-rasmda vazinsiz sterjen tasvirlangan. Uning 1 va 3 nuqtalariga 
va 
N kuchlar 
qo’yilgan. Sterjen muvozanatda bo’lishi uchun aylanish o’qi qaysi nuqtada joylashgan bo’lishi kerak?
18.6.
 
Ikki jism vaznsiz sterjen uchlariga maxkamlangan. Sterjen O nuqata orqali o’tgan gorizontal o’q 
atrofida aylana oladi(74-rasm). Sterjem muvozanatda bo’lishi uchun ikkinchi jism massasi birinchi 
jismnikidan necha marta katta bo’lishi kerak?
18.7.
 
Ikkita yuk bloklar orqali o’tkazilgan vazinsiz ip yordamida osilgan(75-rasm). Ikkinchi yuk massasi 5 
kg bolsa, sistema muvozanatda bo’lichi uchun birinchi yuk massasi qanday bolishi kerak? Blokning massasi 
hisobga olinmasin.
Ikkinchi daraja 
18.8.
 
Massasi 45 kg bo’lgan bola bitta ko’chmas va bitta ko’char blokdan foydalanib, qanday masasi yukni 
ko’tara oladi?
73-rasm 
74-rasm 
75-rasm 

---

64