1-qisim. Mexanika va molekulyar fizika

17.23.
 
Egrilik radiusi 200 m bo’lgan burilishda 20 m/s o’zgarmas tezlik bilan harakatlanayotgan poyezd 
vagonini shiftiga osilgan dinamometrda yuk tortilmoqda. Yukning massasi 5 kg bo’lsa, dinamometrni 
ko’rsatishi qanday? 
17.24.
 
Radiusi 10 m bo’lgan slindirni ichki sirtida gorizontal aylana bo’ylab 80 km/h tezlikda avtomobil 
harakatlanmoqda. Avtomobil shinasi va islindirni ichki sirti orasidagi ishqalanish koeffisentining qanday 
minimal qiymatida buday bo’lishi mumkin. 
17.25.
 
Prujinaning bir uchi gorizontal joylashgan sterjenning aylanish o’qiga mahkamlangan. Prujinaning 
ikkinchi uchiga sterjen bo’ylab ishqalanishsiz harakatlana oladigan shar mahkamlangan(65-rasm). 
Prujinaning deformatsiyalanmagan holdagi uzunligi 20 sm , bikrligi 40 N/m . Sterjen 2 Hz chastota bilan 
tekis aylantirilsa, prujinaning usunligi qanday bo’ladi. Sharning massasi 50 g.

---

60 
17.26.
 
Rezina shnurga bog’langan 100 g massasi tosh gorizontal tekislikda 10 rad/s burchak tezlik bilan 
aylanmoqda. Bunda shnur vertikal bilan 60
0
li burchak hosil qilgan. Shnurning bikrligi 40 N/m bo’lsa, uning 
cho’zilmagan holdagi uzunligini aniqlang.
17.27.
 
Uzunligi 30sm bo’lgan ipga bog’langan yuk gorizontal tekislikda radiusi 15 sm bo’lgan aylana 
chizyabdi. Yukning aylanish chastotasini toping.
17.28.
 
Dastlabki uzunligi 20 sm bo’lgan vazinsiz bikrligi 100 N/m bo’lgan prujinaga massasi 200 g bo’lgan 
jism osildi. Song jism 2 Hz chastota bilan shunday aylantirildiki, yuk osilgan prujina fazoda konus hosil 
qildi. Bunda hosil bo’lgan prujina deformatsiyasini aniqlang. 
17.29.
 
Konik mayatnikning osilish nuqtasi yuqoriga 2.5 m/s
2
doimiy tezlanish bilan harakat qilmoqda. Ip 
vertikaldan 60
0
ga og’sa, mayatnikning aylanish davri aniqlansin. Ipning uzunligi 1 m.