1. Pedagogik jamoaning psixologik xususiyatlari. Pedagogik jamoada sog'lom ijtimoiy-psixologik muhit va uning asosiy tushunchalari

MAVZU: PEDAGOGIK JAMOA VA UNING IJTIMOIY-PSIXOLOGIK XUSUSIYATLARI.

Reja

1.Pedagogik jamoaning psixologik xususiyatlari.

2.Pedagogik jamoada sog'lom ijtimoiy-psixologik muhit va uning asosiy tushunchalari.

3.Pedagogik jamoada ahillikni hamjihatlikni ta’minlovchi omillar.

Pedagogik jamoaning psixologik xususiyatlari.

Pedagogik jamoada boshqaruv etikasi va pedagog fazilatlari o‘qituvchi va o‘quvchilarda sog’lom ruhiyat, o‘qishga qiziqish, kasbga muhabbat va kelajakka ishonch hosil qilish yetakchi ahamiyatga ega.

Fazilat – bu

Ijobiy xislat yaxshi sifat yoki xususiyatdir.

Shaxsning psixologik xususiyatlari

• Qiziqish
• Qobiliyat
• Temperament
• Xarakter

Pedagogik jamoaga qo‘yiladigan talablar:

Ma’naviy yetuklik;

Axloqiy yetuklik;

Kishilarga nisbatan mehribon va e’tiborli bo‘lish;

Tashabbus va ilg‘orlikni qo‘llab – quvvatlash qobiliyati;

Jamoalar o‘rtasida intizomni yo‘lga qo‘ya bilish;

Pedagogik jamoani boshqarish usullari o‘zining tavsifiga ko‘ra :

- iqtisodiy boshqarish usuli;

-tashkiliy-ma’muriy;

-ijtimoiy-psixologik;

-siyosiy boshqarish;

-demokratik boshqarish;

-avtoritar boshqarish usullaridir.

Pedagogik jamoada sog'lom ijtimoiy-psixologik muhit va uning asosiy tushunchalari:

Psixologik muhit tushunchasi jamoa hayotida ko‘p qo‘llanadigan muhim iboralardan biridir. Ushbu ibora orqali muayyan mehnat jamoasining ruhiy holati, kayfiyati ifodalanadi. Darhaqiqat, har qanday jamoa va guruh, xuddi alohida inson kabi o‘ziga xos bo‘lgan turg‘un hissiy holatga, ya’ni kayfiyatga ega.

Jamoa psixologik muhiti uning a’zolariga o‘z ta’sirini o‘tkazibgina qolmay, balki ko‘p jihatdan insonning ushbu guruhdagi xatti-harakati va faoliyatini ham belgilaydi. Ba’zan, biron tashkilotga kirib kelar ekansiz, ushbu jamoa a’zolariga xos jonbozlik va shijoat, ko‘tarinkilik va faollik kayfiyatini, xodimlar xatti-harakatlarida aniq maqsadga yo‘nalgan ishtiyoqni kuzatasiz.

Jamоalarda psixоlоgik o‘zarо mоslik.

Psixоlоgik mоslik deganda, guruh a’zоlari sifatlari va qarashlarining aynanligi emas, balki ular ayrim sifatlarining mоs kelishi, qоlganlarining kerak bo‘lsa, tafоvut qilishi nazarda tutiladi.

Guruhlarda Ikki xil o‘zarо mоslik farqlanadi

Psixоfiziоlоgik

Ijtimоiy psixоlоgik

Psixоfiziоlоgik o‘zarо mоslik

Psixоfiziоlоgik hоlatda faоliyat jarayonida оdamlarning bir xil va mоs tarzda harakat qila оlishlari, reaksiyalar mоsligi, ish ritmi va tempidagi uyg‘unliklar nazarda tutiladi.

Ijtimоiy psixоlоgik o‘zarо mоslik.

Ikkinchisida ijtimоiy xulqdagi mоslik –ustanоvkalar birligi, ehtiyoj va qiziqishlar, qarashlardagi mоnandlik, yo‘nalishlar birligi nazarda tutiladi.

Jamoadagi ko‘tarinki kayfiyat:

Qator sotsiologik kuzatishlar asosida, jamoadagi ko‘tarinki kayfiyat va sog‘lom psixologik muhit ta’sirida xodimlarning ishlab chiqarish samarasi 30% ga ko‘tarilishi hollari aniqlangan. Demak, tashkilot rahbari hech qanday moddiy sarf-xarajatlarsiz ish unumdorligini sezilarli ravishda yuksaltirishi mumkin.  

Pedagogik jamoada uchrab turadigan psixologik kayfiyatlar

xolerik

sangvinik

flegmatik

melanxolik

Jamoadagi psixologik muhitni deyarli doimo sog‘lom va ko‘tarinki kayfiyatda ushlab turish  

Bunday kayfiyat hukm surgan muassasada xodimlar samarali ishlashadi, ish unumi ortadi, xodimlar jamoani xuddi o‘z oilasiday qabul qiladi va natijada rahbariyatning ta’sir kuchi hamda obro‘si ortadi.

Guruhdagi psixоlоgik muhit va uni o‘rganish.

Ijtimоiy psixоlоgik muhit deganda, biz o‘sha guruhning a’zоlari fikrlari, hissiyotlari, dunyoqarashi, ustanоvkalar va o‘zarо munоsabatlaridan ibоrat bo‘lgan emоtsiоnal-intellektual hоlatni tushunamiz.

Xo‘sh, sog‘lom va ijobiy kayfiyatga ega bo‘lgan jamoa qanday belgilarga ega?  

- Ishga ko‘tarinki kayfiyatda keladi;

- Munosabat ham samimiy bo‘ladi;

- Shu jamoada ishlashlari bilan faxrlanadilar;

- Inson qadr-qimmati yetakchi o‘ringa qo‘yiladi;

-Insoniy munosabatlarda iliq mas'uliyatli munosabatda bo‘ladilar;

- O‘z tashkilotlari uchun beg‘araz tarzda biron yaxshilik qilgilari keladi;

Pedagogik jamoada ahillikni hamjihatlikni ta’minlovchi omillar  

Jamoa kayfiyatini barqarorlashtiruvchi asosiy manbalardan yana biri jamoa ichida yuzaga keladigan psixologik jarayonlarga bo‘lgan e’tibordir. Keyingi asosiy jarayon sifatida esa, jamoa ahilligini ta’kidlab o‘tish mumkin.

- guruh a’zolarining yoshi, ma’lumoti, milliy mansublik borasidagi o‘xshashligi;

- jamoa a’zolari ehtiyoj va manfaatlari, qarash va e’tiqodlarining o‘zaro mosligi;

- jamoaga xos bo‘lgan psixologik xavfsizlik, o‘ziga sabr-toqatlilik va o‘zaro hamjihatlikning mavjudligi;

- raqobatdosh jamoaning mavjudligi

Pedagogik jamoada ahillikni ta’minlovchi omillarga quyidagilarni kiritamiz:

- barcha uchun ahamiyatli ulkan maqsad sari faol va ko‘tarinki faoliyat olib borishga tayyorlik;

.

“Hаmjihаtlik” nаtijаviyligi deganda; bаrkаmоl yetuk o‘quvchilаrni tаrbiyalаb yetishtirish jаmоаdа “Hаmjihаtlik”,mа’nаviy оmillаr, pedagog fаzilаtlаri o‘zаrо hurmаt vа sаmimiyat, o‘zаrо hаmkоrlik, qo‘llаb- quvvаtlаsh umumiy mаqsаd vа mаnfааtlаr yakdillik tushuniladi.