|
24
(Amerika) va Klug (Buyukbritaniya)
1956
paragripp virusi
virusilari;sitomegalovirus, respiratorno-
sinsitial viruslar;
1957
polioma virusi
Elektronmikroskopda
viruslarni negativ
kontrastlash
1957
viruslarni strukturalarini (N. Huxley)
1959
argentina gemorragik isitmasi virusi.
1960
rinoviruslar
1963
avstraliya antigeni (NBsAg) aniqlandi
Bakteriofagni sintez
qilish
1967
FX174 bakteriofagini sintez qiladi
(A.Kornberg)
Ospovaksina virusi
tarkibilda DNK-
mute,tobe,
muxtoj(zavisimiy) RNK
polimerazani aniqladilar
1967
ospovaksina (MakAuslan)
Poliovirus genomi RNK
si poliproteinni
translyasiyasi sintezi
amalga oshirildi
1968
poliovirus (Baltimor va Boston)
RNK-tobe. RNK-
polimeraza
1968
Reovirus, paramiksa-va rabdoviruslada
Teskari transkriptaza
(revertazalar)
70-yillar
RNK-tutuvchi onkogen viruslar
(Baltimor, Tyomin va Mizutani)
m-RNKda kep-struktura
borligi va uni RNK
translyasiyasida, mRNK
3’uchida poliodinel
ketmaketligini borligi,
splaysing va
enxanserlarni
transkripsiyadagi roli
1970
hayvon viruslari
1970
V-gepatiti virusi,
1973
rotaviruslar va A-gepatiti virusi
Monoklonal
antitelalar(MKA) hosil
qiladigan gibrid
liniyalarni birinchi bor
olindi
1975
Keler va Milshteyn
Gepatitni har xil viruslar
tomonidan qo‘zg‘atilishi
tasdiqlanadi.
1976
gepatit A va gepatit( V Blamberg)
1977
delta- gepatiti viruslari
25
1983
odam immuntanqisligi virusi
PSR metodi ochilishi
1985
qator virusmlar ochildi:
1989
S-gepatiti virusi
PSR metodi
1995
G-gepatiti viruslari
Poliomielitga qarshi vaksinalarni amerika virusologi Sebin (attenuirlash
asosida poliovirus shtammlarining uchta serotipiga uch valentli tirik vaksina) va
Solk (o‘ldirilgan uch valentli vaksina) lar tomonidan yaratildi. Poliomielitga
qarshi tirik va o‘ldirilgan vaksinalarni yaratish texnologisi Rossiya virusologlari
CHumakov va Smorodinsevlar tomonidan ishlab chiqildi.
1945 y. da Qrim gemorragik isitmasi virusi, 1948 y. Koksaki viruslari
kashf qilindi.
50-yillar. 1950 y.da F. Bobbins i J. Enders lar tomonidan virusologiyada
revolyusiya qilinadi, ya’ni ular viruslarni ko‘paytirish uchun to‘qima kulturalarini
ishlatish metodini ishlab chiqishadi. Ularni bu metodi har qanday hujayra
kulturasini o‘stirish imkoniyatini yaratdi. O‘stirilgan to‘qimalarni qalinligi bir
hujayradan iborat bo‘ladi va ularda barcha hujayralarni kasallantirish imkoni
tug‘iladi va viruslarni maksimal miqdorda ajratsa bo‘ladi, hujayra oqsillari esa
bunda minimal bo‘ladi. To‘qima kulturalarida viruslarni o‘stirganda ulardagi
virusning sitopatik ta’sirida hosil bo‘lgan xarakterli sitopatik o‘zgarishlarni –
“blyashka”lar yoki dog‘larni asboblarsiz ko‘rish va aniqlash mumkin bo‘ldi.
Ko‘p viruslar to‘qima kulturasida o‘sganda gemaadsorbsiya hodisasini
(gemagglyutinatsiyaga o‘xshash) namoyon qiladi. Bu hodisalarni spetsifik
bo‘lishi to‘qima kulturalarida viruslarni titrlash va maxsus sivorotkalar bilan
neytralizatsiya reaksiyalarini olib borish imkoniyatini yaratdi.
Endi avvallari virus turiga qarab hayvonlarni virus kasalligiga nisbatan
sezgirlgi har xil bo‘lishi kabi chegaralar yo‘qoldi. 50 yillarda bu metod
virusologiyaning barcha tarmoqlarida keng qo‘llanildi va avval noma’lum
bo‘lgan ko‘pgina viruslar ochildi..
1952 yilda Dulbekko tomonidan tovuq embrioni hujayralarining
monosloyida blyashkalarni titrlash metodi ishlab chiqildi. Bu metod o‘z
navbatida virusologiyaga viruslarni miqdoriy aniqlash usulini kiritdi..
Bu davr bakteriofaglarda ham katta yutuqlarga erishish davri bo‘ldi.
Lizogen faglar profagining induksiyasi isbotlandi (Lvov va b., 1950),
bakteriofaglarning yuqumliligi uning oqsiliga emas, balki faqat DNK siga
bog‘liqligi isbotlandi (Xershi va CHeyz, 1952). Umumiy transduksiya hodisasi
kashf qilindi (Sinder, Lederberg, 1952). Frenkel-Konrat, Vilyams, Singer, 1955-
57 yy.) tamaki mozaikasi virusini rekonstruksiyalangan yuqumliligi saqlangan
zarralarini olish, 1955 y.da SHaffer va SHverdlar tomonidan poliomielit virusini
kristall holatida olindi. Mazkur yillarda quyidagi viruslar kashf qilindi: 1951 y. da
sichqonlar leykozi va ESNO viruslari; 1953 y.da adenoviruslar; 1954 y.da
qizilcha (krasnuxa); 1956 y.da paragripp viruslari; sitomegalovirus, respirator-
sinsitial viruslar; 1957 y.da polioma virusi; 1959 y. da argentina gemorragik
isitmasi virusi ochildi.
Do'stlaringiz bilan baham: |
