1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi samarqand iqtisodiyot va servis instituti

235 
Media-rejalashtirishning asosiy tushunchalari quyidagilar: 
Asosiy to‘plam
– bu muayyan hududdagi belgilangan yoshdan oshgan 
iste’molchilar yoki aholi soni bo‘lib, ming kishi hisobida o‘lchanadi. Masalan, AT = 
1000 ming kishi, AT+100 =1100 ming kishi.
Auditoriya 
– reklama murojaatini yoki tovar va xizmatlar haqidagi axborotlarni 
eshitadigan va tomosha qiladigan tomoshabinlar soni. Ularni quyidagi toifalarga 
ajratish mumkin: 
−
bir marotaba namoyishlar natijasida; 
−
bir necha marotaba namoyishlar natijasida; 
−
reklama murojaatining bir namoyishida; 
−
reklama murojaatining bir necha namoyishida. 
Auditoriyadagi murojaatlar soni
Bu OAV bilan nechta iste’molchi aloqaga 
kirishganligini bildiradi. Ya’ni: 
−
bir marotaba namoyishlar natijasida; 
−
bir necha marotaba namoyishlar natijasida; 
−
reklama murojaatining bir namoyishida; 
−
reklama murojaatining bir necha namoyishida. 
“Auditoriya” “asosiy to‘plam”ning tizim osti tizimidir. Bu yerda 
iste’molchilarning ma’lum bir qismi reklama murojaati yoki TV namoyishi bilan 
aloqaga kirishadi, yoki tomosha qiladi. Bu yerda o‘lchor birligi kishi soni. Bir 
vaqtning o‘zida “auditoriya” podsistema ponyatiya "murojaatlar soni"ning tizim osti 
tizimidir. Chunki har doim “auditoriya” murojaatlar sonining ma’lum bir qismini 
tashkil etadi. Chunki bu yerda o‘lchov birligi murojaatlardan iborat (9.2-rasm). 
 
9.2-rasm. Media-rejalashtirish asosiy tushunchalarining tizimli munosabatlari 
Media-rejalashtirishning nisbiy ko‘rsatkichlariga quyidagilar kiradi: 
Qamrab olish darajasi – 
bu auditoriyaning asosiy to‘plamga nisbati bilan 
aniqlanadi. 
Murojaatlar chastotasi 
– bu auditoriyadagi murojaatlar sonining auditoriya 
soniga nisbati bilan aniqlanuvchi mutloq ko‘rsatkich: 
−
bir marotaba TV namoyishlar natijasida; 
−
bir necha marotaba TV namoyishlar natijasida; 
−
reklama murojaatining bir TV namoyishida; 
−
reklama murojaatining bir necha TV namoyishida.