1 O‘zbekiston respublikasi oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi

Фойдаланилган адабиётлар рўйхати
: 
1. Амир Темур Европа элчилари нигоҳида / Клавихо Руи Гонсалес де. 
Буюк Амир Темур тарихи (1403-1406); Тарж., У.Жўраев. Султония 
архиепископи Иоанн. Амир Темур ва унинг саройи ҳақида хотиралар. Тарж., 
Б.Эрматов; Масъул муҳаррир А.Х. Саидов. – Т.: Ғафур Ғулом номидаги 
нашриёт-матбаа ижодий уйи, 2007. – 208 б. 
2. Йаздий, Шарафуддин Али. Зафарнома // Сўз боши, табдил, изоҳлар ва 
кўрсатгичлар муаллифи ва нашрга тайёрловчилар: А.Аҳмад, Ҳ.Бобобеков: 
Масъул муҳаррир Б.Эшпўлатов. Нашрлар ва матбаачилар гуруҳи: 
И.Шоғуломов ва бошқалар // - Т.: Шарқ, 1997. – 384 б. + 16 илова.
3. Nizomiddin Shomiy. Zafarnoma / Nizomiddin Shomiy. – T.: Fan, nashriyoti, 
2019. – 544 b.
4. Темур тузуклари // Форсчадан А.Соғуний ва Ҳ.Кароматов тарж, 
Б.Аҳмедов таҳрири остида /. – Т.: Нашриёт-матбаа бирлашмаси, 1991. – Б. 72. – 
144 б. 

---

-76- 
2-SHO‘BA. AMIR TEMUR TARIXINI O‘QITISHDA YANGI 
PEDAGOGIK YONDASHUVLAR 
 
Haydarov Yuldash Hazratovich 
Buxoro viloyat xalq ta’limi xodimlarini qayta tayyorlash va malakasini 
oshirish hududiy markazi “Ijtimoiy-iqtisodiy fanlar metodikasi”
 kafedrasi mudiri, tarix fanlari nomzodi, dotsent 
AMIR TEMURNING ONA YURTNI ULUG‘LASH BORASIDAGI 
FAOLIYATI – YOSHLAR UCHUN NAMUNA MAKTABI 
Annotatsiya:
Ushbu maqolada milliy tarixni yangicha yondashuvlar asosida 
o‘rgatish maqsadida Amir Temurning ona yurti Buxoroni ulug‘lash, ardoqlash 
borasidagi faoliyatidan yorqin misollar keltirilgan. Tarix fani o‘qituvchilari 
Sohibqironning ona yurti Buxoroda olib borgan obodonchilik va bunyodkorlik 
ishlarini keng yoritishlari uchun zaruriy ma’lumotlar bayon qilingan.
Kalit so‘zlar
: ona yurt, milliy tarix, yangicha yondashuv, ona yurtni sevish, 
bunyodkorlik, obodonchilik, kitobxonlik, namuna maktabi, tarixiy tafakkur, tarixdan 
saboq olish, yurt taqdiriga daxldorlik. 
Markazlashgan davlat asoschisi, buyuk sarkarda, yurtparvar va xalqparvar 
hukmdor, ilm-fan va madaniyat homiysi Sohibqiron Amir Temurning ona yurtni 
ulug‘lash va ardoqlash borasidagi faoliyati hozirgi yoshlar uchun namuna maktabi 
vazifasini o‘taydi. 
O‘zbekiston Respublikasi Prezidenti Shavkat Mirziyoyev 2021-yil 19-
yanvardagi videoselektorda tarix fanini o‘qitish bo‘yicha konseptual ko‘rsatmalar 
berdilar:
 
“
Milliy tarixni milliy ruh bilan yaratish kerak. Aks holda uning tarbiyaviy 
ta’siri bo‘lmaydi. Biz yoshlarimizni tarixdan saboq olish, xulosa chiqarishga 
o‘rgatishimiz, ularni tarix ilmi, tarixiy tafakkur bilan qurollantirishimiz zarur
[1.1]”. 
Milliy tarixni milliy ruh bilan yaratishda yangicha yondashuvlar zarur. Buning uchun 

---

-77- 
tarix fani o‘qituvchilari xalqimizning bunyodkorlik va yaratuvchilik faoliyatini 
chuqurroq, tahliliy asosda o‘quvchilar ongi va qalbiga singdirishlari kerak. Bu 
maqsadga erishish uchun tarix fanini o‘qitishda Amir Temurning bunyodkorlik va 
obodonchilik sohasidagi faoliyatini yangi pedagogik yondashuvlar asosida, ya’ni 
birlamchi manbalardan foydalanib yorqin misollar asosida tushuntirish muhim 
ahamiyat kasb etadi. Ushbu maqolada Amir Temurning ona yurti Buxoro olib borgan 
bunyodkorlik va yaratuvchilik ishlarini ko‘rsatuvchi yorqin misollar keltirishga 
harakat qilamiz va tarix fani o‘qituvchilari foydalanishlari uchun tavsiya qilamiz.
Amir Temur davrida ona yurti Buxoro jahon maydonida eng mo‘tabar 
shaharlardan biri darajasiga ko‘tarildi hamda diniy va dunyoviy ilmlar markazi 
sifatida nom chiqardi. Tarixiy manbalarning guvohlik berishicha, XIV asr oxiri XV 
asr boshlarida Buxoro Movarounnahrning katta va eng nufuzli shaharlaridan biri 
bo‘lgan. Akademik V.V. Bartoldning ta’kidlashicha, o‘sha paytda Buxoro kattaligi, 
hajmi jihatdan Samarqandga teng bo‘lib, 12 darvoza bilan o‘ralgan edi[2.134].
Lekin 
butun mintaqada yagona markazlashgan hokimiyat yo‘q edi. Movarounnahr tarqoq, 
parchalangan holda bo‘lib mo‘g‘ul zulmi xalqning tinkasini quritayotgan edi.
Temur shunday murakkab bir sharoitda dunyoga keldi. Barlos beklaridan 
bo‘lgan Muhammad Tarag‘ay Shahrisabzda hokim edi. U Buxoroda «Sadr ash-
shariat» («Dinning ulug‘i») deb nom qozongan katta ruhoniyning qizi Tagina begim 
Mohga uylanadi. Amir Temurning onasi Tegina begim (Tegina begim Moh, Takina 
xotun, Tegina xotun, Tegina Moh begim shaklida ham ayrim manbalarda uchraydi) 
Buxoroi Sharifda olim Ubaydulloh ibn Ahmad al-Mahbubiy al-Buxoriy xonadonida 
dunyoga kelgan. 
Hozirgi davrda tarix fani o‘qituvchilari o‘z darslarini zamonaviy yondashuvlar 
asosida o‘tishda, milliy tarixni milliy ruh bilan o‘rgatishda Amir Temurning ona 
yurtni ulug‘lash va ardoqlash borasidagi faoliyatidan quyidagi yorqin misollarni 
keltirishlari mumkin. 
Amir Temur markazlashgan davlat tuzish maqsadini amalga oshirishda 
Buxoroga katta umid bog‘ladi va umidlarida adashmadi. Alohida harbiy tayyorgarlik 

---