1 O„zbekiston respublikasi oliy va o„rta maxsus ta‟lim vazirligi qarshi davlat universiteti

Partenogenez va apogamiyada murtakning qaysi hujayrasi ishtirok 
etayotganiga qarab farqlanish mumkin. 
Partenogenez 
– bu tuxum hujayraning 
urug‗lanmasdan rivojlanishi hisoblanadi. 
Apogamiya
да murtak sinergidlar yoki 
antipodlar asosida vujudga keladi. Dastlabki izlanishlarda murtak xaltachasi 
somatik to‗qimalarining proliferatsiyasi kuzatilgan. Birinchi marta 1964 yilda 
Tulek tomonidan gingo o‗simligida urug‗lanmagan urug‗kurtak asosida gap-
loid kallus to‗qimasini olishga muvaffaq bo‗lindi, ammo bunda organogenez 
jarayoni amalga oshmadi. 1976 yilda Son Noum tomonidan arpa o‗simligining 
urug‗lanmagan hujayralarini o‗stirish asosida normal, gaploid holatdagi yashil 
o‗simlik yaratildi. Ginogenez jarayoni embriogenez va kallusogenez orqali 
amalga oshiriladi. San Naum tomonidan arpa o‗simligi ustida olib borilgan 
tajribalarda gaploid embrioidlar antipod va kallus to‗qimasi asosida rivojlan-
tirildi. Sholi o‗simligida embriogenez va kallusogenez sinergidlar asosida 

---

27 
amalga oshirilgan. Tamaki o‗simligida gaploid embriogenez jarayoni tuxum 
hujayralar uchun xarakterli xususiyat hisoblanadi.