|
|
| bet | 4/4 | | Sana | 17.07.2022 | | Hajmi | 1,73 Mb. | | #815565 |
| Bog'liq 4 tema|
Aylanba sisteması. Jarıstı shólkemlestiriwdiń bul sisteması jarıs talaplarına tolıq juwap beretuǵın sistema bolıp esaplanadı. Jarıs «hár kim», «hár kim menen ushırasadı»' principinde ótkeriledi. Bul sistema qandayda bir tosattan bolatuǵın jaǵdaydı boldırmaydı hám hár bir qatnasıwshı koman–danıń kúshin bahalawǵa múmkinshilik beredi. Bul sistemanıń kemshiligi tárepine waqıttıń kóp sarıplanıwı jatadı. qatnasıwshı komandalar kóp bolsa, olardı toparlarǵa bólip hám finallıq ushırasıwlardı topar jeńimpazları arasında ótkeriw zárúrligi tuwıladı. Usı sistemada jarıstı bir krugta ótkeriw ushın eger komandalar sanı jup bolsa kúnler sanı birge kem, al komandalar sanı taq bolsa kúnler sanı teń boladı. Oyınlar sanı tomendegi formula boyınsha ótkeriledi:
p(p=1)
x=––––––––––––
2
Bunda x— ushırasıwlar sanı, p — komandalar sanı. Jarıs jeńimpazları upaylar toplamına qaray anıqlanadı. Oyınlar kestesin dúziwdiń tiykarınan 2 variantı qollanıladı:
Maydanlardı almastırmay oynaw.
Maydanlardı almastırıp oynaw.
Maydanlardı almastırmay oynaw kestesin dúziw.
Egerde jarısta qatnasıwshılar sanı jup bolsa, oyınlar gezegi mınaday bolıp ótkeriledi. 8 komandalar sanına qaray soǵan sáykes tigine sızıq sızamız. Sızıqlar sanı qatnasıwshılar sanına teń boladı. Soń arifmetikalıq tártipte eki baǵanaǵa qatnasıwshılardıń san tártibi jazıladı. Soń qarsılas jaylasqan nomerler bir–biri menen sızıq arqalı tutastırıladı. Solay etip birinshi kún oyınları anıqlanadı.
6 qatnasıwshı komanda oyınlarınıń úlgisi
1 kún
|
2 kún
|
3 kún
|
4 kún
|
6 kún
|
1–2
|
1–3
|
1–4
|
1–5
|
1–6
|
6–3
|
2–4
|
3–5
|
4–6
|
5–2
|
5–4
|
6–5
|
2–6
|
3–2
|
4–3
|
Maydanlardı almastırıp oynaw kestesin dúziw.
Eger oyınlar qatnasıwshı komandalar maydanında ótkerilse, onda oyınlar óziniń hám qarsılas maydanında ótkeriw zárúrligi kelip shıǵadı. Bunıń ushın oyın kestesin dúziwde «zmeyka» usılı qollanıladı. Kesteni tek qatnasıwshılar sanına qaray dúzemiz (p–1), soǵan ılayıq vertikal sızıqlar sızıladı. Birinshi sızıq astına 1 sanı, al oń qaptalda tómennen joqarıǵa qaray arifmetikalıq tártipte qatnasıwshılardıń jartısınıń nomerlerin jazıp shıǵamız. Ekinshi jartısın vertikal sızıqtıń shep jaǵına joqarıdan tómenge qaray jazıp shıǵamız. Ekinshi sızıq ústine ótkennen keyin keletuǵın (eger 2 komanda bolsa) sandı jazamız keyin sanlardı joqarıdan tómenge hám tómennen joqarıǵa vertikal sızıq átirapında qoyıp shıǵamız. Oynawshı juplıqlardı sızıqtıń eki tárepinde jaylasqan nomerler quraydı.
6
|
5
|
7
|
6
|
8
|
7
|
9
|
8
|
1
|
9
|
7
|
4
|
8
|
5
|
9
|
6
|
1
|
7
|
2
|
8
|
8
|
3
|
9
|
4
|
1
|
5
|
2
|
6
|
3
|
7
|
5
|
2
|
1
|
3
|
2
|
4
|
3
|
5
|
4
|
6
|
Egerde qatnasıwshılar sanı jup bolsa bos kúni bolmaydı. Oyınlar dizimi kestege kirgiziledi.
1 kún
|
2 kún
|
3 kún
|
4 kún
|
5 kún
|
6 kún
|
7 kún
|
8 kún
|
1–0
2–3 9–8 4–7 5–6
|
6–0 1–2 9–3 8–4
7–5
|
2–0 3–1
4–9 5–8
6–7
|
7–0 2–3 1–4 9–8 8–6
|
3–0 4–2 5–1 6–9 7–8
|
8–0
3–4 2–5 1–6 9–8
|
4–0 5–3 2–6 7–1 8–9
|
9–0
4–5 3–6 2–1 1–3
|
Ótkizilgen oyınlar nátiyjesin arnawlı tablicaǵa túsiremiz. Onda oyınlar nátiyjesi, ulıwma urılǵan toplar sanı jiberilgen toplar sanı, upaylar hám alınǵan orın.
Qaraqalpaqstan birinshiligindegi NMPI «Jayxun» komandasınıń geybir oyınlarınıń kestesi (úlgi retinde)
№
|
Komandalar
|
1
|
2
|
3
|
4
|
5
|
Topar qatnası
|
Upay
|
Orın
|
1
|
Jayxun
|
|
2: 1 4:0
|
1:0
1:2
|
1 :0 4:0
|
3:0 3:0
|
21–3
|
21
|
8
|
2
|
Edige
|
1 :2 0:4
|
|
0 :1
3:0
|
1 :0 3:0
|
1 : 8
3:0
|
13–9
|
16
|
II
|
3
|
Olimpik
|
1 :0
0:4
|
0: 1
3: 1
|
|
0: 1
3:0
|
4:3
5: 8
|
18– 11
|
17
|
IIÍ
|
4
|
Begler
|
0:1
0:4
|
1 : 1 0:3
|
0:3
3:0
|
|
1 :3
3: 2
|
8–16
|
11
|
15
|
5
|
Turan
|
1 :3 0:3
|
1 : 1 0:3
|
3:4
1 :5
|
2: 3
3: 1
|
|
11–23
|
1.5
|
5
|
Shıǵıp ketiw sisteması.
Qatnasıwshı komandalar sanı kóp bolsa hám de waqıt az bolsa ádette birinshi jeńilisten keyin–aq shıǵıp ketiw sisteması qollanıladı. Bul sistemanıń qolaylı tárepi onıń massalıq jarıslar ótkeriwge bolatuǵınlıǵında. Al kemshilik tárepi jeńimpazdı anıqlawda ushırasatuǵın tosattan bolatuǵın jaǵdaylar. Kúshli komandalar aldınǵı basqıshta ushırasıp jarıstan shıǵıp ketiwi, al finalda aldın ala belgili bolǵan ázzi komandalar ushırasıwı múmkin. Bul kemshilikti boldırmaw ushın kúshli komandalardı aldınǵı nátiyjelerge qarap bólip jiberiw qollanıladı. Ulıwma oyınlar sanı: x = p–á formulası boyınsha anıqlanadı. Eger qatnasıwshılar sanı 4, 8, 16, 31 h.t.b. bolsa olardıń barlıǵı birden oynaydı. Eger basqasha bolsa dáslepki (predvaritel`nıy) basqısh oyınları ótkeriledi. x = p(p — formulası boyınsha, bunda 4–qatnasıwshı komandalar sanı, 2"–2 dárejeligi jaqın ulıwma komandalar sanı. Máselen 11 qatnasıwshı komanda bolsa dáslepki basqıshta ú komanda oynaydı.
4 = 11,14= 8, sonda (11–8)2 =6
Birinshi kúni kesteniń joqarǵı hám tómengi tárepinen bunday komanda oynamaydı. Taq sanlar qatnasıwshı jarıslarda kesteniń tómenindegi bir oyın kóp oynaladı. 11 qatnasıwshı komanda ushın dúzilgen kestede jarıstı 3–8 sanlı komandalar baslap beretuǵınlıǵı kóriledi.
Qasharman top oyınınıń terminologiyası
Dástek — toptı qaǵatuǵın tayaq.
Shókelesiw — birinshi daw alıw ushın á0 metrden dástek ushın topqa tiygiziw.
Dástekti — eki sárdar dástekti tómennen qısımlap uslap,
qısımlap qaysı sárdar dástektiń joqarǵı ushın uslasa, usı
uslaw komanda daw aladı.
Tayaq taslaw— Taǵı da daw alıw ushın dáscklsrdi tóreshi bir–
birine kosıp uslap, basınan asırıp, artqa
aylandırıp taslaw. qaysı dástek ústine tússs, sol komanda daw aladı.
«S» — komanda sárdarınıń belgisi.
Tóreshi — arbitr, sud`ya.
Shúyt — dástekke top tiymese.
Tárip — oyınshılardıń oyın waqtında barıp–keliw ornı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
|
|
