|
Eskertiw: Egerde oyınshı táripke qashpay qalsa, awızsha eskertiw, qaytalansa sarı hám qızıl kartochka beriledi hám oyınnan ó minut waqıtqa shekem shetletiledi.
Qasharman top oyınshılarınıń kiyimleri
1. Topar oyınshıları taza, jarasıqlı, eki topar eki rendegi ayna jaǵa formasında (aq yamasa aspan kók túrindegi tawardan tigilgen kóylek, bridjige usaǵan kiyimlerde bolıwı kerek. Ushırasıwshı komandalar kiyimleriniń, reńi boyınsha bir–birinen ajıralıp turıwları shárt. Ayaǵında ókshesiz jeńil sport ayaq kiyimi bolıwı kerek. Oyınshılarǵa jaraqat keltiretuǵın zatlardı oyın barısında taǵıp júriw qadaǵan etiledi.
Eki komanda súwretke túsiwi kerek. Oyınshınıń hár birewiniń kiyimine kókirek nıshanı (emblema), tamǵa (nomer), san jazıp (kókirek aldına hám jawırınına) belgi salınadı.
Tamǵa biyikligi – 10 sm — kókirek aldında.
Sızıqlardıń eni — 1,5 sm.
Jawırınındaǵı biyikligi — 20 sm.
Sızıqlardıń eni — 2 sm.
Komanda basshısınıń (sárdarınıń) shep qolına ólshemi 8 sm latınsha "h" háribi jazılǵan sárdarlıq belgi taǵıladı. Belgi oyınshınıń ústki kiyiminen tamǵa, sanlardan reńi boyınsha ajıralıp, onıq kórinip turıwı shárt.
Oyın maydanshasınıń kólemi - Maydansha tuwrı múyesh túrinde bolıp, uzınlıǵı 80 metr, eni 40 metr (erler hám hayal–qızlar).
Maydannıń eni 12 sm. sızıq penen anıq etip sızılıp shıǵıladı. Sızıqlar bet aldı, uzın sızıqlar, qaptal sızıqlar dep ataladı. Top qaǵılatuǵın sızıq shegara sızıǵı bolıp esaplanadı.
Sızıqlardıń eni maydanshanıń kólemi bolıp esaplanadı.
Oyın ótkergende tiyisli emes hám oyınshıǵa kesent beretuǵın basqa barlıq zatlardıń qaptal, bet aldı, shegara sızıqları menen aralıq qashıqlıǵı 6 metrden kem bolmawı kerek.
Top qaǵılatuǵın shegara sızıǵınan 80 metr qashıqlıqta maydansha ishinde tárip belgilenedi.
Táripke top qaqqan hám qasharman belgide jaylasqan oyınshılar barıp qaytıwı tiyis (múmkinshiligi bolǵanınsha qattı tez juwırıp barıp, tez juwırıp qaytıw kerek).
Qasharman top dástegi
Top qaǵatuǵın dásteginiń uzınlıǵı 1 metr bolıp onıń top qaǵatuǵın ushınıń juwanlıǵı 6 sm jalpaq, qolǵa uslaytuǵın tárepiniń juwanlıǵı 4 sm dońgelek bolıwı kerek.
Qasharman top oyınınıń maydanı (bólimleri)
1. Qasharman top maydanı sızıǵının aldında oń tárepinde 8 – 4 metr jerde oyınshılardıń táripke qashatuǵın ornı belgilenedi.
Ekinshi shep qaptalda tórtmúyeshlikte áǵxń metr kólemde daw beriwshi hám top qaǵıwshınıń ornı belgilenedi.
:shinshi qaptalda kólemi 1284 metr aralıqta gezek penen top qaǵıwshı oyınshılardıń ornı belgilenedi.
4. Eń, sońǵı tórtmúyeshlikte kólemi hxń metrlik jerde bas tóreshi, xatker hám shıpakerdiń ornı belgilenedi.
5. Maydanshanıń daw beretuǵın belgiden 30 metr aralıqta qarsı sızıq sızılıp, sızıqtıń eki tárepine bayraqsha shanshılıp, bayraqsha tayaqshasınıń biyikligi 1,5 metr, bayraqshası 45 x 35 sm boladı.
6. Maydanshanıń daw beretuǵın belgi sızıǵınan 80 metr
aralıqtaǵı shegara sızıǵınıń ortasınan ishki tárepinen kólemi 6 metrlik dońgelek sızıq sızılıp bul sızıqtı «Tárip» dep ataydı.
Táriptiń tórt tárepine belgi ushın 50 sm biyiklikte 20 x 15 sm bayraqsha qoyıladı.
Táriptiń shegara sızıǵınıń qaptal múyeshinde biyikligi 1 metr 45 x 35 sm lik bayraqsha qoyıladı.
Tiykarǵı oyınshılar gezektegi oyınshılar menen almastırıw sanı sheklengen bolıp hár toparda 4 oyınshıdan artıq bolmawı kerek.
Gezektegi oyınshılar, tayarlawshılar, topar basshıları oyın maydanshasınıń shep qaptal sızıǵı tárepinde arnawlı belgilengen aralıqta ornalasadı.
10.Maydanshadaǵı oyınshılar toptı hawadan qaqshıp alsa qarsılas oyınshını top penen ursa yamasa dawı tamam bolsa 3 minut waqıt ishinde oyınshılar almasıwı shárt.
Eskertiw: Egerde usı waqıt ishinde úlgermese, komanda sárdarına eskertiw beriledi.
Qasharman top oyınınıń tobı
Top domalaq tárizli bolıp, salmaǵı 30 gramm, aynala kólemi 15 sm bolıwı shárt. Oyında oynalatuǵın top tek ǵana rezina materiallarınan islengen bolıwı kerek (tennis tobınan paydalansa boladı). Oyınǵa toptın jaramlılıǵın hám onı almastırıwdı oyın barısında tóreshiler sheshedi.
Qasharman top oyınınıń esabınıń júrgiziliwi hám juwmaǵı
Oyınshıları bas tartqan yamasa ushırasıwǵa kelmegen toparǵa jeńilis beriledi hám ulıwma jarıstan shetletiledi. Top qaǵıwshı oyınshınıń tobı 30 metrdegi belgiden, joqarıdan hawalap asıp tússe, ol toparǵa (komandasına) 1 upay beriledi hám uyada kútip turǵan oyınshılardıń táripke barıp qaytıwına múmkinshilik beredi. Top qaqqan oyınshı óziniń dawında barıp qayca 3 daw aladı, hám toparǵa 3 upay beriledi. Top qaǵıwshı oyınshınıń tobı 30 metrlik belgiden hawalap ushıp ótip, onı qarsılas komanda oyınshısı qaqshıp alsa, daw alǵan komandaǵa upay berilmeydi, qaqshıǵan komanda aǵzası 3 daw aladı. Maydanshadaǵı komanda qaqshısa, ursa yamasa dawı tamam bolsa 30 sekund ishinde almasıwı shárt.
Jarıs jeńimpazların anıqlaw
Oyında eki topardıń birewi joqarı upay toplasa jeńimpaz dep esaplanadı.
Egerde eki topar bir–biri menen teń bolsa qosımsha 10 minut waqıt beriledi. Usı waqıt ishinde ózgeris bolmasa, topar sárdarları úsh dawdan qaǵıp, 30 metrlik belgiden ótkerse, upay beriledi. qaysı komanda oyınshıları 30 metrlik belgiden ótirse, sol jeńimpaz esaplanadı. Bunda da esap teń bolsa, komanda oyınshıları bir–birden qaǵadı.
Oyınnıń alıp barılıw tártibi hám waqtı
Oyın baslanıwdan aldın eki topar oyınshıları qasharman top maydanınıń bas tárepindegi sızıqqa qatara turıp bir–birine júzbe–júz qarap (aralıǵı 10 metr) jerden tóreshiniń belgisi menen gezekpe–gezek sálemlesedi.
Tóreshilerdiń topar sárdarları menen kelisilgen halda daw alıw huqıqın anıqlaw ushın bir sheshimge keliw shártleri:
10 metr aralıqtan topar sárdarları dástek penen toptı shókelesip tayaqtıń ushın topqa tiygizse, usı topar daw alıw huqıqına iye boladı. Egerde eki topar sárdarları da dástegin topqa tiygize almasa, yamasa dásteginiń ushı topqa jaqın tiyse sol topar daw alıw huqıqına iye boladı.
Tóreshiniń buyrıǵı boyınsha eki topar sárdarınıń birewine dástekti qısımlap uslatıp ekinshi sárdar dawam etedi, qaysı sárdar tayaqtı jerge túsirmey uslap tursa, sol topar daw alıw huqıqına iye boladı.
— Tóreshi sárdardıń dástegine belgi salıp, tayaqtı bir–birine qosıp uslap basınan asırıp artqa aylandırıp taslaydı, egerde qaysı sárdardıń dástegi ústinde qalsa sol topar daw aladı.
Do'stlaringiz bilan baham: |
