1-oraliq nazorat 1-variant

1-ORALIQ NAZORAT


1-VARIANT

1. 
   Bankning funksiyalarini sanab bering.
   
2. 
   Markaziy bankning passiv operatsiyalariga nimalar kiradi.
   
3. 
   Universal va ixtisoslashtirilgan banklarga ta`rif bering.
   
4. 
   Tijorat banklarining aktiv operatsiyalaiga nimalar kiradi.
   

Javoblar

1. 
   Banklarning 4 ta funksiyasi bor bo`lib bular quyidagilar:
   

1. 
   Vaqtincha bo`sh turgan pul mablag`larine yig`ish va ularni kapitalga aylantirish.
   
2. 
   To`lov munosabatlarida vositachilik qilish.
   
3. 
   Kredit munosabatlarida vositachilik qilish.
   
4. 
   Muomilaga kredit vositalari(pullarni) chiqarish.
   

Tijorat banklarining funksiyalari 6 ta, markaziy bankning funksiyalari esa 8 ta hisoblanadi.
Tijorat banklari funksiyalari:

1. 
   Vaqtincha bo`sh turgan pul mablag`larine yig`ish va ularni kapitalga aylantirish.
   
2. 
   To`lov munosabatlarida vositachilik qilish.
   
3. 
   Kredit munosabatlarida vositachilik qilish.
   
4. 
   Muomilaga kredit vositalari(pullarni) chiqarish.
   
5. 
   Valyuta bozorida ishtirok etish.
   
6. 
   Iqtisodiy va moliyaviy maslahatlar berish.
   

Markaziy bankning funksiyalari:

1. 
   Iqtisodiyotni pul-kredit siyosati instrumentlari yordamida muvofiqlashtirish.
   
2. 
   Hisob-kitob va pul o`tkazish operatsiyalari bajarilishini yo`lga qo`yish.
   
3. 
   Tijorat banklarini faoliyatini boshqarish va nazorat qilish.
   
4. 
   Boshqa kredit muassalarining kassazaxiralarini saqlash.
   
5. 
   Rasmiy oltin-valyuta zaxiralarini saqlash.
   
6. 
   Tijorat banklariga kredit berish.
   
7. 
   Davlat banki sifatida faoliyat yuritish.
   
8. 
   Banknotalar(naqd pullar)ni emissiya qilish.
   

2. 
   Markaziy bankning passiv operatsiyalari.
   

Markaziy bankning passiv operatsiyalariga pul emmisiya
qilishi, depozit siyosatini yuritishi, hukumat va tijorat
banklarining bo`sh pulidan foydalanishi hamdatijorat
banklaridan majburiy zaxira jalb qilishi passiv operatsiyalari
sirasiga kiradi. Bu operatsiyalardan markaziy bank mablag`
to`playdi va undan foydalanadi.

3. 
   Universal va ixtisoslashgan banlarga ta`rif bering.
   

Universal banklar deb banklarga xos bo`lgan barcha
funksiyalarni va operatsiyalarni bajara oladigan banklar
hisoblanadi. O`zbekiston Respublikasidagi barcha banklar
universal banklar hisoblanadi.
Ixtisoslashgan banklar deb ma`lum bir sohaga ixtisoslashgan
banklar tushuniladi. O`zbekiston Respublikasida 1994
1995- yillarda ixtisoslashgan banklar tashkil qilingan. Ularga
“Asaka”(mashina sanoatiga ixtisoslashgan),
“G`allabank”(g`alla yetishtirini moliyalashtirish),
“Paxtabank”(qishloq xo`jaligidagi korxonalarni qullab
quvvatlash uchun), “Tadbirkorbank”(yakka tartibdagi
xo`jaliklarni qo`llab quvvatlash uchun) kiradi.

4. 
   Tijorat banklarining aktiv operatsiyalari.
   

Tijorat banklarining aktiv opertsiyalari – bu banklarning passiv operatsiyalari natijasida shakllantirilgan mablag‘larini iqtisodiy jihatdan daromad (foyda) olish maqsadida turli maqsadlarga joylashtirish va likvidligini ta’minlash bilan bog‘liq operatsiyalardir. Tijorat banklarining aktiv operatsiyalari ularning faoliyatida juda muhim hisoblanadi. Chunki ular ushbu operatsiyalar orqali daromadlarni shakllantiradilar va aktiv operatsiyalar doimo ma’lum darajada risk, ya’ni qarzdorning defolti (to‘lovga qobiliyatsizlik) bilan bog‘liq bo‘ladi.
Tijorat bankning aktiv operatsiyalariga quyidagilar kiradi:

1. 
   Ssuda operatsiyalari (kreditlash);
   
2. 
   Kassa operatsiyalari;
   
3. 
   Investitsiya operatsiyalari;
   
4. 
   Valyuta operatsiyalari;
   
5. 
   Hisob-kitob operatsiyalari;
   
6. 
   Kafolat berish operatsiyalari;