1. Moliyaviy natijalar to’g’risidagi hisobotning mazmuni va mohiyati

2. Хarajatlarni qoplash usuli. Uning mohiyati shundan iboratki, korxona foydani qayd qilishdan avval, barcha xarajatlarni qoplashi zarur. Ushbu usul asosan yuqori darajada tijorat xavfi bilan bog’liq operatsiyalarni hisobga olishda, oldindan mahsulot sotish daromad hajmi biron-bir ma’lumotga ega bo’lmagan holatlarda ishlatiladi. II.Daromadni xaridorga mahsulot yetkazib bergunga qadar tan olish.Bu usul mahsulot sifatida qurilish muddati bir necha hisobot davriga cho’ziladigan bino, qurilma yoki texnika vositalarini sotishda qo’llaniladi. Bunday mahsulotlar uchun to’lov (tushum) ularni yaratish bo’yicha buyurtmachi va pudratchi o’rtasida kelishilgan ma’lum hajmdagi ishlar bajarilgandan so’ng amalga oshiriladi.
Fikrimizcha, moliyaviy hisob nuqtai nazaridan ushbu holatda barcha ishlar tugagandan so’ng daromad qayd qilinsa, bu ma’lumotlar bir jihatdan ishonchli bo’lsa-da, ikkinchidan o’z vaqtida emasdir, aniqrog’i, tashqi ma’lumot foydalanuvchilarining uzoq muddatli loyiha bo’yicha ish bajarayotgan korxona faoliyatiga oid qarorlar qabul qilishini kechiktiradi.
Bunday loyihalarni qayd qilish uchun BHUKТga ko’ra daromadni hisoblashning ikkita usuli taklif qilingan:
1. Bajarilgan shartnoma usuli. Bunda daromad, xarajatlar va yalpi foyda shartnomada ko’rsatilgan ish hajmi bajarilgandan so’ng aks ettiriladi. Qurilish ishlari bo’yicha sarflangan xarajatlar tugallanmagan qurilish schyotida hisobga olinadi. Buyurtmachilar tomonidan bajarilgan ishlarga to’langan to’lovlar daromad deb emas, balki ТMZ schyotlariga kontrschyot hisoblangan tugallanmagan qurilish uchun to’lovlar schyotida aks ettiriladi. Shartnomada ko’rsatilgan ishlar to’liq bajarilgandan so’ng barcha schyotlardagi summalar daromad va xarajatlar schyotiga o’tkaziladi va qurilish loyihasini amalga oshirishdan ko’rilgan yalpi foyda aniqlanadi.
Mamlakatimizda qo’llanilayotgan hisob tizimiga muvofiq, xaridor va buyurtmachilardan olingan bo’naklar passiv 6310-"Хaridor va buyurtmachilardan olingan bo’naklar" schyotida hisobga olinadi. Ushbu avanslar va oraliq to’lovlar daromad hisoblanmaydi. Lekin buyurtma bo’yicha xaridorga yetkazib berilgan mahsulot uchun to’lov bo’nak shaklida amalga oshirilgan bo’lsa, daromad xaridorga maxsulot yetkazib berilganda tan olinadi;