2. Bajarilgan ish foizi usuli. Ushbu usulning mohiyati shundan iboratki, bunda daromad, xarajatlar va foyda har bir joriy davrda umumiy ish hajmiga nisbatan bajarilgan ish miqdorining foizlardagi ifodasi ko’rinishida aniqlanadi. Ushbu miqdor baholash yo’li bilan o’rnatiladi.
Bajarilgan shartnoma va bajarilgan ish foizi usullaridan birini tanlash loyiha ishlariga sarflangan xarajatlarni loyihaning tayyorgarlik darajasiga bog’liqligi asosida amalga oshiriladi. Agar uzoq muddatli shartnoma xarajatlari darajasi bilan shartnomaning yakunlanganlik darajasi o’rtasida sezilarli bog’liqlik bo’lsa, bajarilgan ish foiz usulidan foydalanish qulayrokdir. Agar bunday prognozlar ishonchli baholash yo’qligi yoki loyihaga xos bo’lgan kutilmagan holatlar tufayli shubhali bo’lsa, u holda bajarilgan shartnoma usulini qo’llash maqsadga muvofiqdir. Bunda ushbu usullarning afzalliklari quyidagi mezonlar orqali belgilanadi. Agar uzoq muddatli shartnoma ishlari bo’yicha rejalashtirilgan xarajatlar bilan shartnomaning bajarilganlik darajasi o’rtasida bog’liqlikni aniqlash imkoniyati bo’lsa, ikkinchi usuldan foydalanish qulaydir. Agar bunday prognozlar aniq ma’lumotlar bilan tasdiqlanmasa yoki qurilish loyihasiga xos bo’lmagan tasodiflar tufayli ishonchli bo’lmasa, birinchi usuldan foydalanish mumkin. Uzoq muddatli shartnoma bajarilishidan tashqari, BHUKТga muvofiq, ayrim hollarda mahsulotni ishlab chiqarish jarayoni tugashi bilan, lekin mahsulot hali sotilmasdan daromadni tan olish mumkin. Bunday holat ishlab chiqarilgan mahsulotga talab darajasi yuqori bo’lgan va ushbu mahsulot bozorda uni ishlab chiqaruvchilar ta’sir ko’rsata olmaydigan bahoga ega bo’lgan hollarda kuzatiladi. III. Хizmat ko’rsatish bo’yicha daromadni tan olish. BХUKТga muvofiq xizmat ko’rsatish bo’yicha daromadni hisobga olishda quyidagi usullardan foydalaniladi: 1.Aniq ishning bajarilganligini hisoblash usuli-asosan alohida yoki yagona xizmatlar ko’rsatishdan olingan daromadni hisoblashda ishlatiladi. Bunga vositachining alohida mahsulot partiyasini sotganligi uchun olgan mukofot puli misol bo’ladi. Franchayzing huquqlarini sotishdan ko’rilgan daromad ham shu usulda hisobga olinadi. 2.Proporsional harakat usuli - xizmat ko’rsatish muddati bir necha hisobot davrigacha cho’ziladigan hollarda qo’llaniladi. Bunda, har bir hisobot davrida bajarilgan ishlar foizi bo’yicha daromad hisoblanadi. Хizmat ko’rsatish bo’yicha shartnoma tuzish va muzokaralar olib borish xarajatlari ko’rsatilgan xizmat hajmiga muvofiq hisoblangan daromad olingan davrda aks ettiriladi. Masalan, bankning har oydagi mijozlar schyotlari bo’yicha xizmat ko’rsatishi; pullik ma’ruza sikllarini o’tkazish, belgilangan to’lov asosida uskunalarga texnik xizmat ko’rsatish va h.k. 3.Тugallangan xizmat ko’rsatish usuli - bir necha xizmatlar bosqichidan iborat bo’lib, eng oxirgi bosqichning bajarilmaganligi barcha xizmat bosqichlarining bajarilmaganligiga sabab bo’luvchi xizmatlar tizimidan olingan daromadni aks ettirishda foydalaniladi. 4.Mablag’ yig’ish usuli – xizmat ko’rsatishdan ko’rilgan daromadni mablag’ kelib tushgandan so’ng tan olish. U xarajatlarni mahsulot sotishdan so’ng qoplash usuliga mos keladi va daromadning kelib tushishi haqda uning hajmi haqida hech bir ma’lumot mavjud bo’lmagan tijorat nuqtai nazaridan xavfli holatlarda qo’llaniladi.