1-модул. Maktabgacha ta’limda bolalarni tabiat bilan tanishtirishning nazariy asoslari va tabiat haqida tushuncha

 
to‗g‗risidagi «Onalar maktabi» degan maxsus asari maktabga-cha tarbiya yoshiga 
oid dunyoda bnrinchi dastur va qo‗llanma bo‗l-di. Uning faoliyatga
 
intilish, 
mehnatga muhabbat,
 
tabiatni "evish, haqqoniylik, ozodalik, xushmuomalalik va 
shu singari fazilatlarni tarbiyalash sohasidagi
 
tavsiyalari juda qim-matlidir. 
Komenskiy onalar maktabi bolalarga konkret tasavvurlarnn
 
to‗plashi uchun 
yordam berishi
 
kerak, deb aytadi va u maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar 
egallashi zarur bo‗lgan atrof-muhit haqidagi, tabiat haqidagi oddiy bilimlarning
 
keng doirasini
 
batafsil chizib berdi. Uning fikricha,
 
tabiatshunoslik
 
sohasida yetti 
yashar bola olov, havo, suv va yer,
 
yomg‗ir, qor, muz,
 
qo‗rg‗oshin, temir va shu 
singarilar nima ekanligini bilishi
, 
Quyosh va Oy, yulduzlarni farqlay olishi, qaysi 
paytda kunlar uzun va qaysi paytda
 
qisqa bo‗lishini bilishi
 
kerak. Geografiya 
sohasidagi bilimlar
 
esa shahar, qishloq, dala, bog‗ nima ekanligini tushunish,
 
o‗z 
qishlog‗i yoki shaharning nomini bilishini o‗z ichiga olishdan
 
iborat bo‗lishi
 
va 
bundan tashqari, yil
 
fasllarini,
 
«soat», «kun», «hafta», «oy», «yil» atamalarini 
tushunishi kerak, deb ta‘lim berdi. 
Komenskiyning
 
pedagogika, ta‘lim-tarbiya,
 
falsafa, tabiat, ilohiyotga oid
 
250 dan ortiq asari bor. Bulardan yiriklari
 
«Buyuk didaktika» (1632), «Pansofiya 
maktabi» (1651), «Onalar maktabi» (1632), «Yaxshi tashkil etilgan maktab 
qonunlari» (1653), «Hislar vositasi