1 mobil robototexnikani o’qitish bo’yicha metodika 2021

130
41.
Ushbu tajribada biz DS1307 mikrosxemasidagi 
real vaqtda soat modulini ko’rib chiqamiz.
ULTRASONIK 
MASOFA SENSORI 
HC-SR04.
Kerakli komponentlar:
    Arduino UNO R3 tekshiruvi;
    prototip yaratish uchun maket plata;
    DS1307 real vaqtda soat moduli;
    CR2032 3 V batareyasi;
    LCD WH1602;
    potantsiometr 10 kOm;
    qarshilik 51 Om;
    tashqi quvvat manbai +5 V.
FAOLIYAT PRINTSIPI, ULANISH, MISOL
40.
AMALIY TAKROR.

---

131
Dallas DS1307 mikrosxemasi taqvim va qo’shimcha NW 
SRAM (56 bayt) bilan real vaqt soatidir. Mikroto’lqin 
I2C avtobusi yordamida mikrokontrolleriga ulangan. 
Bir oydagi kunlar soni 2100 yilgacha bo’lgan sakrash 
yillarini hisobga olgan holda hisoblab chiqiladi. DS1307-
da elektr ta’minotidagi uzilishni aniqlaydigan va zaxira 
batareyasini avtomatik ravishda ulaydigan o’rnatilgan 
elektron tizim mavjud. Bunday holda, hisoblash 
jarayoni davom etadi va quvvat qayta tiklangandan 
so’ng, soat to’g’ri vaqtni ko’rsatadi. Shuningdek, ushbu 
mikrosxemada to’rtta chastotadan birini (1 Hz, 4096 Hz, 
8192 Hz yoki 32768 Hz) ishlab chiqarishga imkon beradigan 
dasturlashtiriladigan kvadrat to’lqinli generator mavjud.
SDA soat pini tekshirgichning SDA piniga ulangan. 
SDL soatlari - mos ravishda, SDL tekshirgichiga. 
Bizning tajribamizda DS1307 mikrosxemasidan 
olingan sana va vaqtni WH1602 indikatorining 
LCD displeyida namoyish etamiz.
Soat I2C protokoli orqali faqat ikkita sim bilan 
ulanadi. SCL va SDA - bu I2C interfeys pinlari. Soat 
kuch avtobusiga 2 kOm qarshilik yordamida ulangan 
simlarni qo’shimcha ravishda kuchaytirish kerak. Turli xil 
platalarda SCL va SDA turli xil pinlarda joylashgan:
    Uno, Nano - A4 (SDA), A5 (SCL);
    Mega2560 - 20 (SDA), 21 (SCL);
    Leonardo - 2 (SDA), 3 (SCL).

---

132
Sketchni yozishda biz DS1307 kutubxonasi uchun “o’ram” 
bo’lgan Time kutubxonasidan va I2C qurilmalari bilan ishlash 
uchun Wire kutubxonasidan foydalanamiz. LCD bilan ishlash 
uchun biz LiquidCrystal kutubxonasidan foydalanamiz. 
// RTC uchun kutubxonalarni ulash
#include
#include
#include
// LCD uchun kutubxonani ulash
#include
// ulanish pimlarini ko’rsatgan holda boshlash
LiquidCrystal lcd(9, 8, 7, 6, 5, 4);
void setup()
{
lcd.begin(16, 2); // ekran o’lchamini o’rnating
}
void loop()
{
tmElements_t tm;
if (RTC.read(tm)) // vaqt olish
{
print2digits(tm.Hour,0,0);
lcd.print(“:”);
print2digits(tm.Minute,3,0);
lcd.print(“:”);
print2digits(tm.Second,6,0);