«shajarayi turk»dan

XO'JANAZAR HUVAYDO

(Tug'ilgan yili noma'lum,

1780/1781- yillarda vafot etgan)

Xo'janazar Huvaydo O'sh shahrida dunyoga kelgan. Lekin u Huvaydoyi Chimyoniy nomi bilan mashhur bo'lgan. Otasi G’oyibnazar So'fi nomi bilan tanilgan.

Xo'janazar Huvaydoning avlodlari ham badiiy ijodga moyil bo'lishgan. Xususan, o'g'li Sirojiddin (Sirojiy) va nabirasi Salohiddin (Sohib) ham shoir bo'lishgan. Sohib bobosining kitobini «Kulliyoti Huvaydo» nomi bilan Toshkentda (1908) nashr qildirgan. Adibning “Rohati dil” manzumasi, «Ibrohim Adham» dostoni ham mavjud.

Huvaydo madrasa ta'limini to'la egallagan. Chimyonda maktabdorlik, shuningdek, kosiblik bilan shug'ullangan. Huvaydo lirik shoir sifatida shuhrat qozongan. She'rlarida inson tabiatidagi yaramas xislatlar qoralanib, kamtarlik, samimiylik, rostgo'ylik, chin insoniylik ulug'lanadi. Bularning barchasi yuksak badiiyat bilan ijro etilgani uchun Huvaydo asarlari hozir ham sevib o'qiladi.

«ROHATI DIL»DAN

Dar bayoni kitob va ismi musannif rahimahullohu taolo

Kitobimning otidur «Rohati dil»,

Erur har er so'zi tanbihi g'ofil.

O'qub yod aylangiz Ollohu akbar,

Duo aylab deyingiz, ey birodar.

Duodin sizlarga so'zum yo'q,

Bu dunyoda so'zum qolg'ay, o'zim yo'q.