1-mavzu: «turkiy filologiya asoslari» faninin predmeti, maqsadi va vazifalari. Turkologiyaning tarkibiy qismlari. Turkiy tillar va xalqlar, ularning soni va yashash hududi. Turkiy tillarni o’rganish sohasidagi ta’limotlar

Ural-oltoy nazariyasi – bu nazariyaga muvofiq, juda qadimda turkiy mo’g’ul, tungus-manjur tillari bitta oltoy tillardan, eston, fin, venger, mordva, udmurt tillari ugor-fin tilidan, iganasan, nenes, selkup tillari esa samadiy tilidan, ularning hammasi qadimiy ural tilidan tarqagan.

Lekin qadimda oltoy tillari faqat ural tillari bilan emas, Osiyo va Yevropaning boshqa tillari bilan ham o’zaro aloqador bo’lganligini inobatga olish lozim. Ural-Oltoy nazariyasining asoschisi F.I.Tabbert-Stralenberg sanaladi. Bu nazariya tarafdorlari V.Shott, X.Vinkler, A.Biller, A.Alovist kabi olimlardir. Ural-Oltoy tillarini ayrim olimlar o’zaro qarindosh deb hisoblaydilar, boshqa guruh olimlar esa bu tillarda faqat tipologik o’xshashlik bor deb, sharhlaydilar.

PIAK – postayannaya internasionalnaya altaisticheskaya komissiya. Shu komissiyaning 29-kengashi 15-21 sentyabr 1986 yilda Toshkentda o’tkazilgan. Bu komissiya 1958 yilda tashkil etilgan. Anjumanda yuzlab mamlakatlardan 200 dan ortiq olim ishtirok etgan.


Adabiyotlar:
1. Қўчқортоев И., Исабеков Б. Туркий филологияга кириш, -Тошкент, 1984, 13-45-бетлар.
2. Мухаммед Якуб Чинги. Келурнаме, -Ташкент, 1982, 5-19-бетлар. 3.Кононов А.Н. История изучения тюркских языков в России, Л., 1982, 120-201-бетлар.
3 .Абулғози Баҳодирхон. Шажарайи турк, Тошкент, 1992, 8-39-бетлар.
4.Насилов Д.М. Лингвистические взгляды Алишера Навои // История лингвистических учений. Средневековй Восток, Л., 1981, 143-154-бетлар.
5. Дониёров Х., Санақулов У. Алишер Навоий – тилшунос олим, Тошкент, 1991, 5-51-бетлар.
6. O’rinboyev B., Abdurahmonov N. TURKIY FILOLOGIYA ASOSLARI, Samarqand, 2003, 61-75-b.