1-mavzu: Tabiatshunoslikni o`qitish mеtodlari. O’qitishning ko’rgazmali metodlari. Amaliy metodlar turlari va tavsifi

Takrorlash - umumlashtirish darslarida suratlardan tashqari ilgari foydalanilmagan otkritka, kitob, jurnallardan, gazetalarning suratlaridan foydalaniladi, bu materialning o’zlashtirilishini tekshirishga yordam beradi.

Suratlar bilan ishlashda ularning mazmunidan to’g’ri foydalanish, bolalaming kuzatishlariga to’g’ri rahbarlik qilish kerak. Tabiatshunoslik darslarini tasvirlar bilan ta'minlashda o’zbekiston tabiatini madh etgan xalq rassomi o’rol Tansiqboyevning suratlari katta o’rin tutadi. Masalan, qudratli daryoning go’zal manzarasi, jonajon respublikamiz qiyofasi tasvirlangan “Sirdaryo” suratidan “Tabiatda suv” mavzusini o’tishda foydalanish mumkin. Rassomning “Qoraqum GES”, “Jonajon o'lka”, “Sug’orish” va boshqa zamonaviy mavzularda chizilgan suratlari “Jonajon o’lka tabiati” mavzusini o’rganishda yaxshi tasviriy vosita bo’lib xizmat qiladi. “Tog’dagi bog’lar”, “Olmaliqqa yo'l”, “Chirchiq vodiysi”, “Buig'ilash minorasi” nomli suratlarda odamlarning yaratuvchilik faoliyati bilan bog’liq ohanglar yetakchilik qiladi.

Rasmlarni ko’rish orqali olingan taassurotlar yodda uzoq vaqt saqlanishi uchun ularning soni ko’p bo’lmasligi kerak. Suratlar bir nechta bo’lganda mazmunni yaxshiroq o’zlashtirib olishga yordam beruvchi metodik uslub-taqqoslashdan foydalanish mumkin. Suratdan darslik bilan ishlashga ham foydalanish mumkin, masalan, darslik matnidan suratning mazmuniga mos keladigan ta'riflar tanlanadi. Bunday topshiriq o’quvchilarni suratga e'tibor bilan qarashga va bir paytning o’zida o’qilganlarning mazmunini yaxshiroq tushunib olishga undaydi. Surat mazmunining o’quvchilar tomonidan aytib berilishi ularda umumlashtirish uquvlarini shakllantiradi, kichik yoshdagi maktab o’quvchilarining analitik-sintetik faoliyatini rivojlantiradi.