1-mavzu: sotsial geografiyaning ob’ekti va predmeti reja

Ma’lumki, turizmning 2 asosiy bo’limi mavjud bo’lib, bular ichki (mahalliy) va tashqi (halqaro) turizmdir. Mahalliy turizm - bu o’z mamlakati hududida qiyinchiliksiz (vizasiz, bojxona to’siqlarisiz va h.k) istalgan joyga safar qilishi, dam olishi va boshqa turistik faoliyatda mashg’ul bo’lishidir. Mahalliy turizm bilan xalqaro turizm bir biri bilan chambarchas rivojlanib boradi. Ammo mahalliy turizmda so’zlashuv, transport (ko’pchilik o’z shaxsiy avtomobillarida sayohat qilishini hisobga olib) va boshqa muammolar ancha oson kechadi.
Mahalliy turizmning mintaqamiz (Markaziy Osiyo) uchun eng muhim jihati tanlagan sayyohlik marshruti bilan birgalikda diniy qadamjoylarga ziyorat qilishi hamda qarindosh-urug’ va do’stlarni ko’rish bir vaqtning o’zida amalga oshishi mumkin. Mahalliy turizmda o’zi yashab turgan mintaqani ko’rishi va o’rganishi orqali ma’naviy dunyoqarashi oshadi hamda vataniga muhabbat uyg’onadi, shuningdek, aholini sog’lomlashtirish, ish qobiliyatini tiklash va mehnat resurslarining faoliyatini yaxshilashga xizmat qiladi.
Xalqaro turizm - bu bir davlatdan boshqa davlatga uyushtiriladigan
sayohatdir. U viza, meditsina tekshiruvi, valyuta almashtirish va boshqa ko’pgina tadbirlarni o’z ichiga oladi. Xalqaro turizm ma’lum maqsadda uyushtirilgan marshrut yo’nalishi asosida guruh yoki yakka tartibda kechishi mumkin. Bunda eng avvalo sayyohlar shu davlatning o’ziga xos bo’lgan tarixiy obida va shaharlari, madaniyati, san’ati, urf odati bilan tanishish hamda boshqa betakror turistik ob’ektlaridan zavq olishdan iboratdir. SHuningdek, xalqaro turizm sport musobaqalari, ilmiy anjumanlar, konferentsiya, madaniy aloqalar, diniy marosimlar (masalan, haj safriga borish) bilan ham chambarchas bog’liqdir.
Sog’lomlashtirish, sog’liqni tiklash turizmi bevosita rekreatsiya turizmi bilan bog’liq bo’lib, kishilarning mehnat ta’tili vaqtlarida o’z salomatligini va ish qobiliyatini tiklashga qaratilgan faoliyatdir. Sanatoriya-sog’lomlashtirish rekreatsiya majmuiga kurort deyiladi. «Kurort» so’zi nemis tilidan olingan bo’lib, u «davolanadigan joy» ma’nosini anglatadi.
Diniy turizm halqlarning o’z diniga bo’lgan xurmati va e’tiqoti nuqtai nazaridan muqaddas qadamjoylar, shaharlar, qabriston va aziz sanalgan maskanlarga ziyorat qilishdir.
Sport turizmi - sport o’yinlariga, musobaqalarga va sport musobaqalari o’tkaziladigan mintaqaga yoki mamlakatga sportchilar bilan birgalikda muhlislarning tashrifi demakdir. Qayd etish joizki, hozirgi paytda turizmning bu tarmog’i katta daromad manbai sifatida tez o’sib bormoqda.