1-mavzu: sotsial geografiyaning ob’ekti va predmeti reja

Sog’lomlashtirish va sport rekreatsiyasi. Dunyo bo’yicha cho’milish maydonlarida (plyaj) dam olish va suv sportining rivojlanganligi, quyosh vannasi, qirg’oq bo’ylab sayr qilish an’anaviy tus olgan.
Rekreatsion mashg’ulotlar ichida baliq ovlash ommaviy tus olganligi bilan ajralib turadi. Albatta, har bir mamlakatda baliq ovlash haqidagi me’yoriy hujjatlar mavjud. Baliq ovlash esa shu qonunchilik doirasida amalga oshiriladi.
Ovchilik – tabiatda dam olish mashg’ulotlari ichida eng qiziqarlisi bo’lib, u maqsadga ko’ra turli ko’rinishga ega. Rekreatsion mashg’ulot sifatida foto va kino ovchilari nafaqat dam olishi balki, o’z mashg’ulotlari bilan tabiat muhofazasiga hissa qo’shadilar.
Yo’nalishli turizm - turizmning barcha jihatlarini qamrab oladi, ya’ni u ham davolanish, ham sport va sog’lomlashtirish, ham ong va tafakkurni boyituvchi rekreatsion faoliyat xarakteriga ega bo’lishi mumkin. Yo’nalishli turizm “O’lkashunoslik” turizmi bilan uzviy bog’langan. Turizmning bu yo’nalishi o’lkamiz uchun juda qadimiydir. CHunki, butun dunyo mamlakatlari tan olgan “Buyuk Ipak yo’li” tarix sahnasida o’z mavqeiga ega. Qadimda bu hududda (Respublikamizning hozirgi kundagi hududida) yuzlab karvonsaroylar mavjud bo’lgan IX-X asrlarda SHarq uyg’onishining paydo bo’lishidagi bosh omil ham “Buyuk Ipak yo’li”ning aynan shu mintaqadan o’tganligidir.
Ba’zan, “O’lkashunoslik” bilan shug’ullanuvchi mutaxassislar, tadqiqotchilar, olimlar joyning tabiatini aks ettiruvchi sur’atlar oladi yoki o’quv-ommabop, ilmiy filьmlarni suratga tushiradi. Har bir o’lkaning o’ziga xos tabiati doimo xorij sayyohlari yoki rekreantlarining diqqatini o’ziga tortadi. Masalan, kanadaliklar SHimoliy Kanadaga bo’rilarning uvillashini eshitish uchun maxsus borishar ekan.
Alьpinizm ham xuddi shunday rekreatsion sport mashg’ulotidir. Dam olishning bu turida ham yuqorida ta’kidlaganimizdek, xizmat ko’rsatuvchi mutaxassislar va qutqaruvchilar guruhlari talab etiladi.