1-mavzu: Sintaksis haqida umumiy ma’lumot. So‘z birikmasi, gap bo‘lagi va gap sintaksisning tekshirish obyekti sifatida. Gapda so‘zlarning o‘zaro bog‘lanishi; teng va ergash bog‘lanish haqida umumiy ma’lumot

d) buyruq gaplar oxirida nuqta yoki undov belgisi qo‘yiladi.

• d) buyruq gaplar oxirida nuqta yoki undov belgisi qo‘yiladi.
• ISTAK GAP
• So‘zlovchining istak-xohishini bildiradigan gaplar istak gap deyialdi. Istak gaplar buyruiq gaplardan o‘sib chiqqan. Istak gapning kesimi sifatida shart maylidagi fe’l keladi. Masalan: Iloji bo‘lsa, uzoq kutdirib qo‘ymasangiz... (J.Abdullaxonov). Unday bo‘lsa, marhamat qilib uni ishlarimiz bilan ham oshno qilsangiz (J.Abdullaxonov). Arzimni bir tinglasalar.
• 2. Emotsionallikka ko‘ra gap turlari
• Gaplar o‘zida kishining ichki his-tuyg‘ularini ifodalashi yoki ifodalanmasligiga qarab ikkiga bo‘lib o‘rganiladi.
• a) emotsional gaplar
• b) emotsional bo‘lmagan gaplar.
• Emotsional gaplar maktab darsliklarida undov gaplar deb yuritiladi. Undov gaplar kimning ichki his-tuyg‘ularini ifodalab ko‘tarinki ruh bilan talaffuz qilinadi. Masalan: Eh, qanday go‘zal manzara!
• Gapning istalgan turini his-hayajon bilan aytib undov gapni aylantirish mumkin. Shunga ko‘ra darak -undov, so‘roq-undov, buyruq-undov gaplarni hosil qilish mumkin.
• a) darak-undov: Xayriyat, eson-omon etib olishibdi!
• b) so‘roq-undov: Ikki oy dalada yurish osonmi?! Bu gaplardan so‘ng menga ko‘ngillarini ocharmidilar?! (P.Q.)
• d) buyruq-undov: Yo‘qolgan pichoqning sopi oltin bo‘lavermasin!- dedi Davlatbekov. (P.Q.)