1-Mavzu. Qurilishning respublika iqtisodiyotida tutgan o‘rni

4.2 Инвестициялар тузилмаси ва уларни инвестицион қарорлар самарадорлигига таъсири.
Амалиёт шуни кўрсатадики, ишлаб чиқариш кучларини ва иқтисодиётни тубдан модернизациялашни муваффақиятли ривожланиши учун фақатгина миқдорий эмас, балки сифат жиҳатидан ҳам қаралиши муҳимдир. Бугунги кунда биз фақатгина қанча миқдордаги инвестицияга эга эканлигимиз эмас, балки ундан қандай фойдаланаётганимиз, уларнинг қопланиши қандай эканлиги муҳимдир. Инвестицияларнинг қопланиши кўп жиҳатдан капитал қўйилмаларнинг тузилмасига, яъни капитал қўйилмаларнинг умумий ҳажмидагиа алоҳида ҳаражатларнинг улушига кўп жиҳатдан боғлиқдир.
Ҳозирги кунда инвестицияларнинг тузилмавий шаклланишини қуйидаги турларга ажратадилар.
1. Технологик тузилма.
2. Такрор ишлаб чиқариш тузилмаси.
3. Тармоқлараро тузилма.
4. Ҳудудий тузилма.
Инвестициянинг технологик тузилмаси – бу қурилиш-монтаж ишларини бажариш, асбоб-ускуналар, машиналар ва бошқа меҳнат воситаларини сотиб олиш ҳамда лойиҳавий-қидирув ишларини амалга ошириш бўйича харажатларнинг ўзаро фоизлардаги нисбатидир. Иқтисодий жихатдан фойдалироқ бўлиб шундай тузилма ҳисобланадики, унда қурилиш-монтаж ишларига ҳаражатларнинг улуши камайиб боради ва ишлаб чиқариш асбоб-ускуналарига кетадиган ҳаражатлар қисми нисбатан тезроқ ўсиб боради. Бироқ технологик тузилма яратилаётган асосий фондларнинг характери ва қурилиш тармоғига сезиларли даражада боғлиқ. Такрор ишлаб чиқариш стратегияси.
Инвестицияларнинг такрор ишлаб чиқариш тузилмаси янги қурилишларга қилинаётган харажатлар билан, фаолият юритаётган корхонани реконструкция қилиш, кегайтириш ва техник қайта қуроллантириш ҳаражатлари орасидаги шунингдек, асосий фондларни эскириши сабабли чиқарилишини қоплаш харажатлари ўртасидаги ўзаро нисбатни ўзида акс эттиради.
Бугун инвестицион сиёсат қайта таъмирлашга, фаолият юритаётган корхоналарни техник таъмирлаш ва кенгайтиришга ажратилаётганган ҳаражатларини кўпайтиришга, янги қурилишни улушини эса қисқартиришга сезиларли бурилиш қилмоқда, ваҳоланки, янги қурилишларсиз илмий – техника тараққиётига ва рақобатбардош замонавий кўринишдаги маҳсулотлар ишлаб чиқаришга эришиш қийин.