1-Mavzu. Qurilishning respublika iqtisodiyotida tutgan o‘rni


Qurilishda foyda va uni hisoblash usullari



Download 1,35 Mb.
bet11/50
Sana24.02.2022
Hajmi1,35 Mb.
#189475
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   50
Bog'liq
qurilish iqtisod

3.3 Qurilishda foyda va uni hisoblash usullari.
Korxona va korxona egasi faoliyati xaqidagi qonunlar bilan qurilish tashkilotlarining asosiy maqsadiga muvofiq qurilish ishlari xalq xo‘jaligi va aholini ta’minlash hamda foyda olish hisoblanadi.
Foyda – bu qurilish korxrnasi ishchilarining qo‘shimcha mehnati bilan topilgan toza daromad yoki daromad va mahsulot (ish,xizmat)ning to‘la tannarxi o‘rtasidagi farqdir. Ukorxona moliyaviy va ishlab chiqarish birqarorligini muhim ko‘rsatkichi hisoblanadi. Foyda hisobiga korxonalar rivojlanadi, ishchilarni moddiy mukofotlar jamg‘armalari tashkil etiladi,umuman xo‘jalik sub’ektlari va davlat ehtiyojlari qondiriladi. Undan tashqari foyda olish korxona raqobatbardoshligini muhim sharti ham hisoblanadi.
Investitsion jaraynning turli bosqichlarida foydaning quydagi turlari aniqlanadi:
Smeta foydasi – bino,inshoot vaboshqa ob’ektlar loyihasida belgilangan foyda;
Rejadagi foyda – muayyan shartlar uchun qurilish tashkilotlari hisobiga olingan foyda;
Haqiqiy foyda – ishlab chiqarish faoliyati natijasida olingan foyda;
Smetata foydasini boshqacha qilib, qurilish tashkilotining rejadagi jamg‘armalari, ya’ni qurilish loyihasida biriktirilgan, uni davlat tomonidan kafolatlangan daromad deb nomlanadi. U qurilish mashinalari va mexanizmlariga xizmat ko‘rsatuvchi quruvchi va ishchilar ish haqi qiymatining 50%i yoki loyiha-smeta hujjatlarida belgilangan qurilish-montaj ishlari tannarxining 12%i hisobida belgilangan.
Narx-navoni erkinlashtirish sharoitida rejadagi jamg‘armalar (smetaga oid foyda) darajasi buyurtmachi roziligi bilan o‘zgartirilishi mumkin.
Smeta foydasi kafolatli daromad sifatida qurilish tashkilotiga soliqni, bank kreditlari bo‘yicha foizlarni to‘lashga, uy-joy-kommunal xo‘jalik ob’ektlarini saqlashga, ishlovchilarni rag‘batlantirishni amalga oshiriga yordam beradi.
Rejadagi foyda ostida qurilish tashkiloti biznes rejasini (ishlab chiqarish – iqtisodiy rejasini) ishlab chiqish jarayonida belgilangan foyda tushuniladi. Qurilish tashkiloti imzolagan pudrat shartnomalari asosida o‘z foydasini mustaqil rejalashtiradi. U alohida ob’ektlar va bajar erdan, qay bo‘yicha ham, umuman qurilish tashkiloti bo‘yicha ham rejalashtirilishi mumkin.
A’lohida ob’ektlar bo‘yicha rejadagi foyda (Ra) quyidagi formula bo‘yicha: smeta foydasi yoki rejali jamg‘armalar (Rj), ish tannarxini kamaytirish orqali erishilgan rejali samara (Er) va buyurtmachidan olingan kompensatsiya (Kb) yig‘indisi sifatida hisoblanadi.

Download 1,35 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   7   8   9   10   11   12   13   14   ...   50




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish