1-mavzu: Qo‘shma gap. Qo‘shma gap haqida umumiy ma’lumot. Komponent (qism)larning birikish usuliga ko‘ra qo‘shma gap turlari: bog‘langan qo‘shma gap, ergashgan (ergash gapli) qo‘shma gap, bog‘lovchisiz qo‘shma gap

Ega ergash gapli qo‘shma gaplarda ergash gap tarkibida uning egasi sifatida kim, kimda-kim, har-kim, har kimki, nima, nimaiki, nimaki, qaysi, qaysi kishi, shunisi, shunarsa kabi nisbiy so‘zlar; bosh gap tarkibida, uni egasi sifatida –o‘sha, shu, o‘zi, o‘sha narsa, hamma, hammasi, barcha, barchasi kabi nisbiy so‘zlar bir-biriga muvofiqlashib qo‘llaniladi: Kimki mehnatdan qshrqmasa, u tuproqdan oltin ajratadi.(«Saodat»).
Har kimki vafo qilsa, vafo topqusidir,
Har kimki jafo qilsa, jafo topqusidir. (Bobur).
Ega ergash gap bosh gapga quyidagi vositalar (ergashtiruvchi vositalar) bilan tutashadi:

1. 
   Fe’lning shart mayli shakli – sa elementi bilan:
   

Kimki birovga choh qazisa, o‘zi yiqiladi. (Maqol).

2. 
   –r-ar + ekan, - mas+ ekan shakl orqali.Bunda ergash gaping kesimi sifatdoshning -r ar, -mas shakli + ekan yordamida yasalgan shaklda kelib, bosh gapga bog‘lanadi va bosh gapdagi olmosh egani izohlaydi:
   

Kimki el-yurt xizmatida bo‘lar ekan, u hech qachon yomonlik ko‘rmaydi.
Kimki birovning haqidan tortinmas ekan, u albatta hor bo‘ladi.
Kimki dil ozor erur o‘zi el ichra hor erur.

3. 
   –ki orqali. Bunda –ki bosh gapning kesimi bilan shakllanadi.
   

Bu yerning shunisi yaxshiki, istagancha kasb o‘rganish mumkin.
Javobingizdan shu narsa aniq bo‘ldiki, til-adabiyotni sevar ekansiz.
Ikki soatdan keyin ma’lum bo‘ladiki, Qalandarov rayionga jo‘nab ketibdi. (A.Q).
Bu turdagi ega ergash gaplar ma’lumki, ayonki, ravshanki, ko‘rinib turibdiki, anglashiladiki kabi kirish so‘z, kirish ibora Xarakteridagi bir sostavli (ko‘pincha egasi o‘qllanilmaydi)gaplarni ham izohlab keladi:
Ma’lumki, ota-bobolarimiz yerni ardoqlagan, nonni ko‘ziga surib e’zozlagan.
Shunisi qiziqki, laboratoriya bir hafta davomida ishlamagan.(As.M)
Ko‘rinib turibdiki, shaxsiy manfaatni davlat manfaatidan ajrata olmaysiz.(As.M)

4. 
   –mi. Ega ergash gap bosh gapga so‘roq yuklamasi – mi orqali birikadi.Bosh gap so‘roq gap tarzida shakllangan bo‘lsa ham, ergash gapdagi voqeani eslatish, yodga tushirish mazmunini bildiradi: