1-mavzu: «Pul va banklar» fanining predmeti va vazifalari. Pulning paydo bo`lishi, zarurligi va funksiyalari. Reja

Hozirda 5 ta valyuta xalqaro rezerv valyutasi hisoblanadi:

1. 
   USD (AQSH dollari).
   
2. 
   EUR (evro).
   
3. 
   JPY (YAponiya ienasi).
   
4. 
   GBP (Buyuk Britaniya funt-sterlingi).
   
5. 
   CHF (SHvetsariya franki).
   

Amerika ilmiy maktabi pulning 3 ta funksiyasini tan oladi:

1. 
   Hisob funksiyasi. Amerika ilmiy maktabi vakillari tovarlar va pullar mehnat konsepsiyasini tan olmaydilar. SHuning uchun ular asosiy e`tiborini barcha pullik operatsiyalarning buxgalteriya hisobiga qaratadilar.
   
2. 
   Ayirboshlash funksiyasi. Amerika ilmiy maktabi vakillari pulning to`lov va muomala vositasi funksiyalarini birlashtirganlar.
   
3. 
   Jamg’arish vositasi funksiyasi. Pul funksiyalarini to`liq namoyon etish uchun iqtisodiyotdagi real va moliya sektorlarini barqaror rivojlanishini ta`minlash lozim.
   

Pul iqtisodiy munosabatlarni o`zida aks ettira turib, ma`lum funksiyalarni bajaradi. Pulning mohiyati uning bajaradigan funksiyalarida yanada yaqqolroq namoyon bo`ladi.

Pulning funksiyasi to`g’risidagi savol bir vaqtning o`zida ham qiyin, ham juda oson savoldek tuyuladi.

Bu savolning soddaligi shundaki, pulning funksiyalari real hayotga yaqin va iqtisodiy amaliyotdagi mavjud jarayonlarni o`zida ifodalaydi.

Qiyinligi shundaki, pulning funksiyalari, ularning mohiyati iqtisodchilar tomonidan har xil talqin qilinadi. Iqtisodiy adabiyotlarda pulning turli xil funksiyalarini uchratish mumkin.

Biz pulni iqtisodiy kategoriya deb qarab, iqtisodiy jihatdan rivojlangan mamlakatlarda keng tarqalgan funksiyalarini tahlil qilib, pul asosan to`rt funksiyani bajaradi, degan fikrni ta`kidlamoqchimiz. Bular: qiymat o`lchovi, muomala vositasi, to`lov vositasi va jamg’arma vositasi funksiyalari.