1-mavzu: psixofiziologiya predmeti va va zifalari

1-MAVZU: PSIXOFIZIOLOGIYA PREDMETI VA VA ZIFALARI

Reja

1. 
   Psixofiziologiyaning mavzusi va vazifalari
   
2. 
   Asosiy psixofizyologik muammo tushunchasi-ruh va miya o'rtasidagi munosabatlar
   
3. 
   Nazariy psixofizyologiyaning asosiy yo'nalishlari
   
4. 
   Psixofizyologiyaning amaliy sohalari
   

Psixofiziologiya – psixik va fiziologik jarayonlar о‘rtasidagi munosabatlarni о‘rganuvchi fan sohasi. Bu fanning asosiy vazifasi psixofizik masalalarni ilmiy hal qilishdan iborat. «Psixofiziologiya» atamasini 1830 y. da fransuz faylasufi N. Massias (1764-1848) qо‘llagan bо‘lsa-da, nemis psixologi V. Vundt psixofiziologiya asoschisi hisoblanadi. Sezgi a’zolari psixofiziologiyasi birmuncha keng o’rganilgan bo’lib bu borada tadqiqitlar ayni shu sohada ilmiy tekshirishning juda aniq usullari qо‘llanilganligi va kо‘pgina muhim
psxofiziologik qonuniyatlar aniqlangan. Bu soha masalalarini psixologlar ham, fiziologlar ham, shuningdek, boshqa shularga yaqin fanlar vakillari о‘rganadilar. Psixofiziologiya va differensial psixologiya orasida differensial psixofiziologiya paydo bо‘ldi va jadal rivojlanib bormoqda.
Psixofiziologiya (psixologik fiziologiya) — psixologiya va fiziologiya
birlashmasida paydo bo'lgan ilmiy qonuniyatlarni aqliy faoliyat va inson xatti- harakatining fiziologik asoslarini o’rganadi.
Psixofizyologiyaga eng yaqin bo'lgan fiziologik psixologiya, XIX asrning oxirida eksperimental psixologiya bo'limi sifatida paydo bo'lgan fan. "Fiziologik psixologiya" atamasi Vilgem Vundt (1832 - 1920) tomonidan amaliyotga kiritildi.
Vundt inson ongini tushunishga, inson ongining tarkibiy qismlarini o'rganishga, shuningdek murakkab kimyoviy moddalarni o'rganishda uning tarkibiy elementlariga e’tibor qaratgan. Shunday qilib, Vundt fizika va kimyoga o'xshash ilm-fan psixologiyasini ifodalaydi, unda ongda alohida va identifikatsiyalanadigan qismlar to'plami mavjudligini aytib o’tadi. Vilgelm Vundt ko'pincha zamonaviy psixologiyaning otalaridan biri deb ataladi. Uning bir nechta asarlari, masalan, "Fiziologik psixologiya tamoyillari" psixologiya sohasidagi klassik va asosiy manbalardan biridir. Ammo, vaqt o'tishi bilan, psixologiya fanlari rivojlanishi Vundt natijalarining zamonaviy tadqiqotlarga ta'siri ko'plab mutaxassislar tomonidan qayta o’rganilmoqda.
Vundt ko'plab bilim sohalarida ishlagan, falsafa, psixologiya, fizika, fiziologiya bo'yicha ishlarni nashr etgan. Uzoq 65 yillik ilmiy merosining ahamiyati shundan iboratki, unda dastlabki psixofiziologik qonuniyatlar, psixofiziologik mehanizmlar o’rin olgan. Shubhasiz, Vundt fundamentalizmning tarafdori bo’lib, atomizm nuqtai nazaridan tushunilgan tabiiy olamning izchil va yagona suratini qurish uchun astoydil ish olib borgan. Hozirgi vaqtda fiziologik psixologiya psixologik fanlarning bir bo'lagi sifatida tushuniladi, bu aqliy faoliyatning fiziologik mexanizmlarini quyidan yuqori darajalarigacha o'rganadi. Shunday qilib, psixofizyologiya va fiziologik psixologiyaning vazifalari deyarli bir xil va hozirgi vaqtda ular o'rtasidagi farqlar asosan terminologikdir.