1-мавзу: “персонални бошқариш” фанининг моҳияти ва вазифалари

2. Корхона даражасида. Бунда корхонага муайян мақсадларга инсонлар ва улар фаолияти орқали эришиш тизими сифатида ёндашилади. Ушбу даража билимнинг қуйидаги соҳаларини қамраб олади:

• 
  корхона — техник, технологик, экологик, ахборот ва молиявий мураккаб очиқ тизим сифатида;
  
• 
  корхона — ижтимоий тизим сифатида;
  
• 
  меҳнат қилишнинг ҳуқуқий шартлари.
  

3. Инсон даражасида. Бу даражада инсонга шахс ва ишлаб чиқариш муносабатларининг иштирокчиси сифатида ёндашилади.
Илмий тадқиқотлар бу даражада қуйидаги соҳаларда олиб борилади:

• 
  шахс сифатлари ва қобилиятларининг таркиби;
  
• 
  инсон учун унинг иш натижалари, айниқса бу натижаларнинг бошқа инсонлар меҳнати билан боғлиқ ва таққосланган ҳолдаги аҳамияти;
  
• 
  инсон ва корхона;
  
• 
  инсон ва менежмент.
  

1.2. Персонални бошқаришнинг моҳияти ва мақсадлари
Персонални бошқариш ёки персонал менежменти дейилганда ҳам алоҳида менежерлар, ҳам умуман бошқарув бутун аппаратининг фаолият турлари, энг аввало бошқарув фаолияти тизими тушунилади.
Корхона меҳнат бозорида ишчи кучи қидиради, аммо ишлаб чиқаришда аниқ инсонлар билан ўзаро муносабатда бўлади. Шу сабабли персонални бошқарув функдиясининг икки соҳаси мавжуддир:

1. 
   Инсонларга раҳбарлик қилиш (етакчилик).
   
2. 
   Таҳлилий иш. Бу ҳисоб-китоб ва таҳлилий ишлар (персоналга бўлган эҳтиёжни ҳисоблаш, унинг қийматини аниқлаш ва таҳлил этиш, штатлар жадвалини тузиш), шунингдек, персоналга қўйиладиган талабларни ишлаб чиқишдан иборатдир.
   

Пераонални бошқариш вазифалар кўлами ва улар ижроси муддатига мувофиқ қуйидаги уч даражада амалга оширилади:
1. Тезкор даража. У бевосита персонал меҳнат фаолияти ва персонални бошқаришнинг тегишли таъсир кўрсатувчи соҳасиниқа,мраб олади. Яъни бу даражада персонални бошқаришнинг барча функциялари — ходимлар тўғрисидаги маълумотларни таҳлил этишдан улар учун сарф-харажатлар қийматини аниқлашгача бўлган функциялар ҳамда персоналга раҳбарлик амалга оширилади.

2. 
   Тактик даража. Бу персонал билан ишлаш персонал умумий менежментига тааллуқли эканлигини англатади.
   
3. 
   Стратегик даража. У персонални бошқаришни ишлаб чиқариш менежменти билан узвий боғлиқлигини кўрсатади. Стратегик даража рақобат курашига тайёрликни ошириш, корхона ишлаб чиқариш стратегиясини қўллаб-қувватлаш, ишчи кучи ташқи бозорини прогноз қилиш мақсадларига йўналтирилган бўлади.
   

Персонални бошқариш асосий тушунчалари ва уларнинг моҳияти қуйидагилардан иборатдир: