2. Xususiy didaktika. Muayyan o’quv fanlarini o’qitish qonuniyatlari, usullari, vositalari, shakllari va yo’llarini o’rgatuvchi metodika (tadris) fanlari ham pedagogika fanlari turkumining asosiy sohalaridan biri bo’lib hisoblanadi.
Didaktika xususiy didaktikaga nisbatan umumiy metodika bo’lib hisoblanadi va uning har bir tadqiqot predmeti, metodikasi xususiy didaktika hisoblanadi. Demak, xususiy didaktikalar umumiy didaktika yutuqlari asosida rivojlanadi va uning nazariy umumlashmalariga asoslangan xoldagina takomillashib boradi.
Muayyan bir fanga tadbiq etilgan didaktik qonuniyatlar, o’sha o’quv predmetining umumiy jihatlarini konkretlashtiradi va ularda o’qitishning universal jihatlari namoyon bo’ladi.
3. Pedagogika tarixi - bu jahon yoki milliy tarbiya nazariyasi, didaktika fani va amaliyotining jamiyat taraqqiyoti turli davrlarida qanday mazmun mohiyatga egaligi, ularning qanday shaklda ifodalanganligi qaysi, usul, vosita, uslubiyat va shakllardan foydalanib faoliyat ko’rsatganligi, qanday natijalarga erishganligi kabi masalalarni o’rganadi.
4. Pedagogikada tarbiya nazariyasi va amaliyoti tarmog’i - bunda shaxsning axloqiy sifatalarini tarkib toptirish, unda e’tiqod, dunyoqarash, axloq singari ma’naviy jihatlarini shakllantirish masalalari yechimi qaraladi.
5. Pedagogikaning maktabshunoslik sohasi - bunda ta’lim tarbiyani tashkil qilish, uyushtirish va uni boshqarishga oid bo’lgan tashkiliy-pedagogik qonuniyatlar o’rganiladi va ularga mos qonuniyatlar tadqiq etiladi.
Mazkur soha bo’yicha ITI olib borishda albatta ta’lim oluvchilar va tarbiyalanuvchilarning yosh hususiyatlari e’tiborga olinadi. Shuningdek, muammo yechimidagi natijalarning hayotiyligini ta’minlashda u muhim ahamiyat kasb etadi. Bunga sabab, muayyan yoshdagi ma’lum hayotiy va aqliy tajribaga ega bo’lgan kishilarning hayotiy faoliyati (turmush tarzi) turlichaligidir. Shu sababli ham pedagogikani quyidagicha qismlar bo’yicha o’rganiladi:
- Oila pedagogikasi;
- Maktab ta’limi pedagogikasi;
- Umumiy pedagogika;
- Pedagogika tarixi;
- Maxsus pedagogika (surdo, tiflo, alegrofreno pedagogikalar;
- Oliy ta’lim pedagogikasi;
- Xususiy metodika.
Fan-texnikaning jadal rivojlanishi natijasida soha pedagogikalari rivojlanib bir qator pedagogika sohalari vujudga kelmoqda. Masalan, ishlab chiqarish pedagogikasi, sport pedagogikasi, xarbiylar pedagogikasi, ijtimoiy pedagogika va h.k.
Ta’limning sinf-dars tizimi ham pedagogikaning maktabshunoslik sohasiga tegishli bo’lib, u maktabda ta’lim jarayonini tashkil etish tizimidan iborat. Ushbu tizimda o’quvchilarni yoshlariga va o’qish muddatlariga qarab muayyan sinflarga ajratiladi. Bunda ham DTS talablari asosda ta’lim o’quv rejasi va dasturiga muvofiq sinf-dars tizimida mashg’ulotlar olib boriladi.
Do'stlaringiz bilan baham: |