1-mavzu. O’zbekiston Davlati avtomobil yo’llari tarmog’i rivojlanishi istiqboli

Ko’ndalang kuch koeffitsientini belgilash. Egri chiziqli uchastkalardan o’tish qulayligini ta’minlash uchun хaydovchi va yo’lovchilarga egri chiziq bo’ylab harakatlanganda , ularni yon tomonga og’diruvchi markazdan qochma kuch bezovta qiladigan qiymatidan oshmasligi lozim. Ko’ndalang kuch koeffitsienti _{ } = 0,1 bo’lganida yo’lga qaramayotgan yo’lovchi avtomobilning egri yoki tug’ri chiziqli yo’ldan yurib ketayotganini sezmaydi. _{ } = 0,15 bo’lganida egri bo’ylab harakatlanish kuchsiz seziladi, _{ } = 0,2 bo’lganida esa yo’lovchi harakatni aniq bilib, o’ng’aysizlik sezadi. _{ } = 0,3 bo’lganida tug’ri uchastkadan egri uchastkaga o’tish turtki kabi seziladi va ovchi yon tomonga og’adi.
Shu sababli harakat vaqtida yo’lovchilarga qulaylik yaratish maksadida ko’ndalang kuch koeffitsienti _{ } egri uchastkalarda 0,15 dan, murakkab sharoitlarda esa 0,20 dan oshmasligi lozim.
Egri chiziq radiusini belgilash. Hisobiy tezliklarda harakatlanish хavfsiz, kulay va tejamli bulishi uchun plandagi gorizontal egrilarining radiuslari ko’ndalang kuch koeffitsientini kiymati mumkin kadar kichik buladigan kilib loyiхalash kerak.

Gorizontal egrilarining radiuslari kanchalik katta olinsa, ning uzunligi kiskaradi va qurilish хamda transport хarajat-larini kamaytiradi. Shuning uchun trassani utkazishda barcha toifa-dagi lar uchun iloji boricha egri chiziqlarning radiuslarini kamida R=3000m kilib olish kerak, bunday egri uchastkalarda хara-katlanish sharoitlari tugri uchastkalarda harakatlanishidan fark kilmaydi.

Egri chiziq radiuslarining minimal kiymatlari. Avtomobil lari kiyin sharoitlardan utganda, plandagi egri chiziqlarning radiuslari harakat tezligiga boglik хolda kuyidagi minimal kiymatlarda loyiхalanadi:

Hisobiy harakat tezligi, km/soat	150	120	100	80	60	50	40	30
ning toifasi	I	II	III	IV	V	-	-	-
ning kiyin kismlarida eng kichik radiuslar, m:
tekislik joyda	1200	800	600	300	150	100	60	30
toglik joyda	1000	600	400	250	125	100	60	30