1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

Энг яхши ва энг самарали фойдаланиш тамойили
 
Ушбу тамойил маълум давр ичида кўчмас мулкнинг даромад ёки бошқа 
кўринишдаги манфаат келтиришини таъминловчи кўчмас мулкдан фойдаланиш 
имкониятини аниқлайди. 
Бунда қуйидагилар таъминланиши кепак: 

Кўчмас мулкни яхшилаш ва ундан фойдаланишнинг жисмонан иложи 
борлиги 

Тахминий фойдаланиш характери, мулкдорнинг ҳаракатларини чеклаб 
қўювчи, қонунга зид бўлмаслиги лозим. 

Қонун нуқтаи назаридан рухсат берилган объектдан фойдаланиш 
тартиби мулкдорга соф даромад келтиришни таъминлаши керак. 

---


Мулкдорнинг соф даромадини максималлаштиришни ёки объектнинг 
максимал қийматга етишини назарда тутувчи максимал самарадорлик таъминланиши 
керак. 
Бошқа исталган бозордаги сингари кўчмас мулк бозорида ҳам сотувчи ва харидор 
ўзаро маълум алоқаларга киришади. Ўзаро алоқаларнинг учинчи субъекти деб, 
товарнинг бозор қийматини айтиш мумкин, яъни бозорда шаклланган жорий ҳолатни 
кўрсатадиган ва битим нархини аниқлашдаги бошланғич нуқта ҳисобланадиган 
қиймат. 
Бозор қиймати бозордаги иқтисодий ҳолатнинг функцияси бўлиб, баҳолашнинг 
асосий тамойиллари – талаб ва таклиф, ўриндошлик, баланс, мувофиқлик – базасида 
аниқланади. Бундан ташқари, фойдалилик, харид қобилияти, танқислик каби 
иқтисодий омиллар бозор қийматига таъсир кўрсатади. Бошқача қилиб айтганда, бозор 
қиймати унда амал қилувчи кучларнинг жорий нисбати ва ушбу нисбат ўзгаришининг 
кутиладиган тенденциясини намоён этади. 
Бошқа томондан, исталган харидор ёки инвестор кўчмас мулкдан энг самарали 
фойдаланиш йўли билан қўйилмаларини максимал даражада қайтариб олишга ҳаракат 
қилади. Кўриниб турибдики, фойдаланишнинг бундай шакли ҳам бозорнинг жорий 
ҳолатига боғлиқ бўлади, бунда кўчмас мулкнинг қиймати эса максимал даражада 
бўлади.