1-мавзу. Мулк ва баҳолаш ҳақида умумий тушунчалар

кўчмас мулк объектининг 
майдонидан тўла фойдаланмаслик бўйича коэффициент (
К
мтф
)
ҳисоблаб 
топилиши мумкин:
)
(
эксп
к
иш
экпл
к
мтф
T
У
T
Т
У
К




(13.7) 
бу ерда: 
У
қ
– ўртача ижара шартномаси тугагандан сўнг ижара шартномаси қайта 
тузилмаган кўчмас мулк объектлари бирликларининг улуши; 
Т
эксп
– янги ижарачини қидириш учун объект экспозицияси даври; 
Т
иш
– ижара шартномаси тузиладиган ўртача давр (одатда, 1 йил). 

---

Мазкур коэффициент, умумиқтисодий ҳолат, ҳудуднинг ривожланиш 
истиқболлари, кўчмас мулк бозори даврларининг босқичлари, баҳоланаётган кўчмас 
мулк бозорининг ҳудудий сегментидаги талаб ва таклиф нисбати ва бошқа омилларга 
боғлиқ равишда майдонлардан келгусидаги фойдаланишни ҳисобга олган ҳолда, 
тузатилиши мумкин. 
Кўчмас мулк объектининг
ижара ҳақини йиғишдаги йўқотишлар бўйича 
коэффициент
(К
ихйй
)
 
ни аниқ объект бўйича ретроспектив маълумотлар асосида, 
кейинчалик мазкур динамикани истиқбол учун прогнозлаш йўли билан, ҳисоблаш 
мумкин (ҳудуддаги кўчмас мулк бозорининг аниқ сегментининг ривожланиш 
истиқболларига боғлиқ ҳолда): 




n
i
i
i
ихйй
T
Пн
n
К
1
1
(13.8)
бу ерда: 
К
ихйй
– ижара ҳақини йиғишдаги йўқотишлар бўйича коэффициент; 
Пн
i 
– 
i
– ижара шартномаси бўйича ижарачидан ижара тўловлари олинмаган 
ойлар сони; 
Т
i 
- 
i
– ижара шартномасининг амал қилиш муддати; 
n
– баҳоланаётган кўчмас мулк объекти бўйича баҳоловчи аниқлаган ижара 
шартномалари сони 
Майдондан тўла фойдаланмасликдан ва ижара ҳақини йиғишдаги йўқотишлар 
билан билан бир қаторда, баҳоланаётган кўчмас мулк объектидан нормал 
фойдаланишда олиш мумкин бўлган 
бошқа даромадлар
ни ҳам ҳисобга олиш зарур, 
жумладан, мисол учун, ижара тўловигв қўшилмаган автомобил тўхташ жойи, 
омборхона кабиларни ижарага беришдан олинган даромад. У ҳолда ҳақиқий ялпи 
даромадни ҳисоблаш формуласи қуйидаги кўринишга эга бўлади: 
даромадлар
бошка
Йукотишлар
ПЯД
ХЯД



(131.9)