1-Mavzu: Muhandislik grafikasi o‘quv materiallarining mazmuni. Konstruktorlik xujjatlar. Standartlar. Buyumlar va konstruktorlik xujjatlarining turlari. Chizmalarni taxt qilish. Formatlar. Masshtablar. Chiziqlar turlari. Shriftlar

Burchaklar  yasash.  Chizmachilikda  har  xil  buyumlarning  chizmalarini  chizishda,  ularda 

uchraydigan  turli  ko‘rinishdagi  burchaklarni  yasashga  to‘g‘ri  keladi.  Har  qanday  burchakni 

 

---

transportir  va  sirkul  yoki  uchburchakliklar  yordamida  yasash  mumkin.  1.5-  rasmda  turli 

ko‘rinishdagi burchaklarni chizish asboblari yordamida yasash usullari ko‘rsatilgan. 

Burchaklarni  sirkul  yordamida  topish.  To‘g‘ri  burchak  ABC  ni  teng  ikkiga  bo‘lishda  V 

nuqtadan  ixtiyoriy  kattalikdagi  radius  bilan  yoy  chiziladi  va  lining  burchak  tomonlari  bilan 

kesishayotgan /  va  2  nuqtalardan (1.5-  a  rasm) o‘zaro kesishadigan  yoylar chizilsa, ular o‘zaro 

kesishib e nuqtani hosil qiladi. E nuqta V bilan tutashtirilsa, burchak teng ikkiga bo‘linadi (1.5- b 

chizma). BE chiziq burchakni teng ikkiga bo‘luvchi bissektrisa chizig‘i deyiladi. Ixtiyoriy o‘tkir 

burchakni teng ikkiga bo‘lish 1.5- rasmda ko‘rsatilgan. 

To‘g‘ri burchakni teng uchga bo‘lish uchun V nuqtadan ixtiyoriy kattalikdagi yordamchi yoy 

sirkulda  chiziladi.  Shu  yoyning  kattaligini  o‘zgartirmasdan  /  va  2  nuqtalardan  sirkulda  yana 

yoylar chizilsa. 3 va 4 nuqtalar hosil bo‘ladi. 3 va 4 nuqtalar V bilan tutashtiriladi, shunda to‘g‘ri 

burchak  teng  uchga  bo‘linadi.  To‘g‘ri  burchakni  teng  to‘rt  bo‘lakka  bo‘lish  uchun,  avval  bu 

burchak teng ikkiga bo‘lib olinadi, so‘ngra har qaysi bo‘lak yana ikkiga bo‘lib chiqiladi. Shunda 

to‘g‘ri burchak teng to‘rt qismga bo‘linadi.