1-Mavzu: Muhandislik grafikasi o‘quv materiallarining mazmuni. Konstruktorlik xujjatlar. Standartlar. Buyumlar va konstruktorlik xujjatlarining turlari. Chizmalarni taxt qilish. Formatlar. Masshtablar. Chiziqlar turlari. Shriftlar

Chizma  chizishdagi  aniqlik  shartlari.  Har  qanday  chizma  aniq  va  mukammal  darajada 

chizilishi  talab  qilinadi.  Mukammal  chizilmagan  chizma  orqali  buyumni  yasab  bo‘lmaydi. 

Shunday  ekan,  chizma  chizishda  asosan,  O‘zbekiston  Davlat  standartlari,  O‘zbekiston 

Respublikasi  konstruktorlik  hujjatlarining  yagona  tizimi  (KHYAT)  asosiy  qoidalari  (O‘z.DSt 

2.001:2003) talablari to‘liq bajarilishi shart. 

Barcha  geometrik  yasashlar  aniq  amalga  oshirilishi  zarur.  Bu  erda  chizmadagi  jism 

tomonlarining o‘zaro parallelligi va perpendikularligi, markaziy va simmetrik o‘qlaming to‘g‘ri 

va aniq tasvirlanishi, aylanalar va ularning yoylari, ularga o‘tkazilgan urinmalar qoidalarga amal 

qilingan holda aniq bajarilishi lozim. 

Chizmalarni  chizish  uchun  qo‘llaniladigan  chizma  asboblari  ham  to‘g‘ri  sozlangan  bo‘lishi 

zarur,  aks  holda  chizmalar  aniq  chizilmaydi.  Chizmalarni  aniq  chizish  bo‘yicha  juda  ko‘p 

maslahatlar  berish  mumkin.  Quyidagi  mavzular  orqali  ular  to‘g‘risidagi  bilim,  ko‘nikma  va 

malakalaringizni boyitib olasizlar degan umiddamiz. 

Nuqtani tasvirlash va unga ta’rif. Nuqta fazoning ko‘plik deb ko‘riluvchi elementi bo‘lib, uni 

ikki  to‘g‘ri  chiziqning  o‘zaro  kesishishidan  hosil  bo‘ladigan  geometrik  o‘rin,  ta’rifsiz  qabul 

qilinadigan  asosiy  geometrik  tushuncha  yoki  eng  sodda  geometrik  shakl  deb  ham  qarash 

mumkin. 

Chizmada nuqta 1.1- rasmda ko‘rsatilgandek tasvirlanadi.