1-мавзу. МҲхс бўйича молиявий ҳисоботлар Д. М. Маткаримов

2005 йил 1 январдан бошлаб листингга кирган Европа ташкилотлари молиявий ҳисоботни МҲХС асосида шакллантиришлари шарт

Қуйидаги мақсадларда қўлланилади

• кўпчилик мамлакатларда ҳисоб ва ҳисоботга қўйиладиган миллий талаблар учун асос бўлиб хизмат қилиш;
• ҳисоб ва ҳисоботга нисбатан ўз талабларини ишлаб чиқаётган алоҳида мамлакатлар учун халқаро эталон сифатида ишлатилиши (саноати рифожланган мамлакатлар билан бир қаторда энди ривожланиб бораётган бозорлар учун, масалан, Хитой, Осиёнинг бошқа мамлакатлари ҳамда собиқ Совет Иттифоқи мамлакатлари ҳам шулар жумласидандир);

Қуйидаги мақсадларда қўлланилади

• фонд биржалари ва тартибга солувчи органлар томонидан молиявий ҳисоботни Молиявий Ҳисоботлар Халқаро Стандартларига мос равишда тузилишини талаб қилган ҳолларда;
• капитал бозорлари учун стандартлар ишлаб чиқишда тўлиғича Молиявий Ҳисоботлар Халқаро Стандартларига асосланишга қарор қилган Европа Комиссияси каби миллий органлар томонидан ишлатиши;
• Молиявий Ҳисоботлар Халқаро Стандартлари талаб қилинмайдиган мамлакатларда ҳам компанияларп сони ортганлиги туфайли фойдаланилиши.

Халқаро даражада қўлланилиши

• Ҳозирда МҲХС дунёнинг 140 давлатида қўлланилади. G 20 давлатларнинг асосийларида ҳам қўлланилади.
• МҲХС мажбурий ҳолатда 116 давлатда қўлланилади. Қолган 24 давлатда МҲХСни қўллаш мажбурий эмас лекин қандайдир шаклда қўллаш мумкин.
• Асосий давлатларда аудиторлик хулосасида текширилган молиявий ҳисоботнинг МҲХСга мослиги ҳақида фикр билдириш талаб этилади.
• 140 давлатдан 73 тасида “IFRS for SMEs” (кичик ва ўрта корхоналар учун стандартлар) қўллашга рухсат берилган.

Халқаро даражада қўлланилиши

• 2005 йил 1 январдан Европанинг биржада рўйхатга олинган барча компаниялари МҲХСга ўтди.
• Россияда 2004 йилда банклар, 2012 йилда йирик компаниялар МҲХС га ўтди.
• Арманистон, Грузия, Қозоғистон, Қирғизистон, Тожикистон ва Украинада йирик компаниялар МҲХС га ўтган.
• Озарбайжон, Белорусь, Туркманистон, Ўзбекистонда банклар МҲХС га ўтган.
• Ўзбекистонда акциядорлик команияларини МҲХС га ўтказиш жараёни бошланди.