1-mavzu. Mehnat to‘g‘risidagi fanning yuzaga kelishi va uning jamiyat rivojlanishidagi roli


Mehnat bozorining turlari: ularning segmentlarga bo‘linishi va moslashuvchanligi



Download 63,97 Kb.
bet19/33
Sana11.01.2022
Hajmi63,97 Kb.
#343967
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   33
Bog'liq
Mehnat iqtisodiyoti

3. Mehnat bozorining turlari: ularning segmentlarga bo‘linishi va moslashuvchanligi

Barcha turdagi bozorlarda sotuvchilar va xaridorlar mavjud bo‘lib, ular harakat


kilganidek, bu jarayon mehnat bozorida ham amal qiladi. Bu bozor mehnatni
sotadiganlar va sotib oladiganlardan iborat bo‘ladi. Agar sotuvchi va xaridorlar birbirlarini o‘zlari yashaydigan mamlakat bo‘ylab izlasalar, bunday bozor milliy
mehnat bozori deyiladi. Sotuvchi va xaridorlar bir-birlarini faqat muayyan hududda
yoki viloyat va tumanlarda izlasalar, bunday bozor mahalliy bozor deb nomlanadi

.Mehnat bozori – yalpi ko‘lamli bozor bo‘lib, u yalpi taklifni (jami iqtisodiy faol


aholini) va yalpi talabni (iqtisodiyotning mehnatga, ya’ni xodimga bo‘lgan jami
ehtiyojini) qamraydi. Tor ma’noda mehnat bozori joriy bozor bo‘lib, u yalpi
bozorning bir qismini tashkil etadi va bo‘sh o‘rinlar hamda ish qidirish bilan band
bo‘lgan shaxslar miqdori bilan belgilanadi.
Joriy bozor ham o‘z navbatida ikki qismga bo‘linadi: 1) ochiq bozor, unda taklif
ish qidirayotgan, shu jumladan, qayta kasb tanlashga, kasb tayyorgarligi va qayta
tayyorgarligiga muhtoj bo‘lgan odamlarni qamraydi, talab esa bo‘sh o‘rinlar bilan
tavsiflanadi; 2) yashirin bozor, u rasman ish bilan band bo‘lgan, lekin ishlab
chiqarishga zarari etmaydigan tarzda bo‘shatib olinishlari mumkin bo‘lgan
shaxslarni o‘z ichiga oladi. Ana shu har ikkala bozorning rasmiy ro‘yxatga olingan
va norasmiy ro‘yxatga olinmagan qismi bo‘ladi.
Nufuz mezonlari bo‘yicha mehnat bozorlari quyidagilarga ajraladi:
• yoshlar mehnat bozori;
• xotin-qizlar mehnat bozori;
• keksa yoshdagi fuqarolar mehnat bozori;
• nogironlar mehnat bozori.
Ushbu mehnat bozorlarida amal qiluvchi ishchi kuchining ko‘rsatkichlari
barqaror bo‘lib, bu ko‘rsatkichlar ulardan foydalanish xarakteri va mehnat
sharoitlarini belgilab beradi. Mazkur mehnat bozorlaridagi xodimlar uchun
mushtarak holat shuki, ularning hammasi marginal guruhlarga kiradi va ularni ishga
solish muayyan cheklovlar bilan bog‘liq.

O‘zbekistonda zamon talablariga javob beradigan mehnat bozori endigina


shakllana boshladi. U mazkur mezonlar bo‘yicha bozor tizimida hali o‘z shaklini
egallaganicha yo‘q. SHuning uchun ham uni aralash hamda mehnat bozorining
birinchi turiga moyilroq deyish mumkin.


Download 63,97 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   15   16   17   18   19   20   21   22   ...   33




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©hozir.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling

kiriting | ro'yxatdan o'tish
    Bosh sahifa
юртда тантана
Боғда битган
Бугун юртда
Эшитганлар жилманглар
Эшитмадим деманглар
битган бодомлар
Yangiariq tumani
qitish marakazi
Raqamli texnologiyalar
ilishida muhokamadan
tasdiqqa tavsiya
tavsiya etilgan
iqtisodiyot kafedrasi
steiermarkischen landesregierung
asarlaringizni yuboring
o'zingizning asarlaringizni
Iltimos faqat
faqat o'zingizning
steierm rkischen
landesregierung fachabteilung
rkischen landesregierung
hamshira loyihasi
loyihasi mavsum
faolyatining oqibatlari
asosiy adabiyotlar
fakulteti ahborot
ahborot havfsizligi
havfsizligi kafedrasi
fanidan bo’yicha
fakulteti iqtisodiyot
boshqaruv fakulteti
chiqarishda boshqaruv
ishlab chiqarishda
iqtisodiyot fakultet
multiservis tarmoqlari
fanidan asosiy
Uzbek fanidan
mavzulari potok
asosidagi multiservis
'aliyyil a'ziym
billahil 'aliyyil
illaa billahil
quvvata illaa
falah' deganida
Kompyuter savodxonligi
bo’yicha mustaqil
'alal falah'
Hayya 'alal
'alas soloh
Hayya 'alas
mavsum boyicha


yuklab olish