|
5-MAVZU:Korxona xodimlarining shaxsiy gigiyenasini tashkil etish.
Reja:
1. Shaxsiy gigiyena talablari
2. Inson salomatligini o‘z qo‘lida
3. Jamoat joyida gigiyena qoidalariga rioya qilish
Shaxsiy gigiyena - gigiyenaning bir boʻlimi; shaxsiy hayot va mehnat faoliyatida amal qilinishi zarur boʻlgan gigiyenik rejim yoʻli bilan odam sogʻligʻini saqlash va mustahkamlash masalalarini ishlab chiqadi.
Shaxsiy gigiyena har bir kishining oʻziga va yoshiga bogʻliq boʻlib, aqliy va jismoniy mehnatni toʻgʻri yoʻlga qoʻyish, jismoniy tarbiya bilan shugʻullanish, vaqtida ovqatlanish, miriqib uxlash, mehnat va dam olishni toʻgʻri uyushtirishdan iborat. Tor maʼnoda badan (teri, soch, tirnoq, tishlar), kiyimkechak, poyabzal, koʻrpa-toʻshak, turar joy, ovqat tayyorlash gigiyenasi va hokazo ham shaxsiy gigiyenaga kiradi. Birinchi navbatda, badanni ozoda saqlashga eʼtibor berish zarur. Ayniqsa, badanning ochiq joylari, shuningdek, tirnoq osti tez kirlanadi, shuning uchun qoʻlni bot-bot sovunlab yuvib turish, tirnoqlarni toʻgʻri parvarish qilishga odatlanish kerak. Uyda ovqat tayyorlaganda ham qoʻlning tozaligiga eʼtibor berish lozim.
Shaxsiy gigiyena qoidalariga bolalar juda yoshligidanoq odatlanishi zarur.Kuniga dush qabul qilish yaxshi odat. Uyda dush boʻlmasa, badanning ochiq, ayniqsa, koʻp terlaydigan joylarini, qoʻltiq va koʻkrak ostini issiq suv bilan sovunlab yuvish lozim. Oʻringa yotishdan oldin oyoqni yuvish, agar barmoq burmalarida chaqalangan, bichilgan joylar boʻlsa davolatish kerak.
Ogʻiz boʻshligʻini toza tutish faqat tishlarning sogʻlom boʻlishini taʼminlabgina qolmay, balki ichki aʼzolardagi kasalliklarning oldini olishda ham muhim. Tishni har kuni ertalab yuvishga, shuningdek, ovqatlangandan keyin ogʻizni chayishga odatlanish kerak; agar ogʻiz hidlansa, darhol vrachga koʻrinish zarur.
Shaxsiy gigiyenaga umumiy gigiyena tadbirlaridan tashqari, jinsiy aʼzolar parvarishi ham kiradi; buni bola balogʻatga yetganida emas, aksincha, bola tugʻilganidanoq muntazam amalga oshirish kerak.
Ichki kiyim toza boʻlishi, har kuni yoki kunora paypoqni almashtirib turish Sh.g .da juda muhim; badan, kiyimkechak, turar joy, oshxona, ish joyi va boshqalarning toza boʻlishiga eʼtibor berish kerak. Har bir oila aʼzosining sochigʻi, koʻrpatoʻshagi alohida boʻlishi, koʻrpayostiq jildi, choyshabni haftada bir almashtirib turish zarur.
Uyquga yotishdan oldin ichki kiyimni almashtirish lozim. Sh.g .ga oid tadbirlarni, ayniqsa, oila aʼzolaridan biror kishi ogʻriganda qatʼiy amalga oshirish talab etiladi, aks holda kasallik atrofdagilarga, xususan bolalarga tez yuqishi mumkin. Qiz va oʻgʻil bolalar parvarishining oʻziga xos tomonlari bor Shaxsiy gigiyena qonun-qoidalari barchaga tegishli boʻlishi bilan birga, uni kishining yoshiga, erkak va ayolning anatomikfiziologik xususiyatlariga bogʻliq tomonlari ham bor.
Iste'molchilarning sog'lom oziq-ovqat bilan ta'minlashning zaruriy sharti - bu xodimlarga rioya qilishdir ovqatlanish qoidalar shaxsiy gigiena. Ushbu talablarga rioya qilmaslik nafaqat tayyorlangan ovqatning sifatini pasaytirishi, balki yuqumli kasalliklarga olib kelishi mumkin ovqatdan zaharlanish.
Shaxsiy gigiyena qoidalariga nafaqat ishda, balki uyda ham rioya qilish muhimdir. Ularning amalga oshirilishi o'z sog'lig'ini saqlash uchun ham zarur.
Umumiy ovqatlanish korxonalari ishchilari tanalarini toza saqlashlari, haftada kamida bir marta hammom yoki dushda yuvishlari va ichki kiyim va choyshablarini almashtirishlari kerak. Dush bor korxonalarda har kuni ishdan oldin o'zingizni yuvishingiz kerak. Ertalab yuvish, qo'llarni tirsaklarga, yuzlarga, quloqlarga yuvish bilan bir qatorda, tishlaringizni yuvish kerak.
Iste'molchilarning sog'lom oziq-ovqat bilan ta'minlashning zaruriy sharti - bu xodimlarga rioya qilishdir ovqatlanish qoidalar shaxsiy gigiena. Ushbu talablarga rioya qilmaslik nafaqat tayyorlangan ovqatning sifatini pasaytirishi, balki yuqumli kasalliklarga olib kelishi mumkin ovqatdan zaharlanish.
Shaxsiy gigiena qoidalariga nafaqat ishda, balki uyda ham rioya qilish muhimdir. Ularning amalga oshirilishi o'z sog'lig'ini saqlash uchun ham zarur.
Umumiy ovqatlanish korxonalari ishchilari tanalarini toza saqlashlari, haftada kamida bir marta hammom yoki dushda yuvishlari va ichki kiyim va choyshablarini almashtirishlari kerak. Dush bor korxonalarda har kuni ishdan oldin o'zingizni yuvishingiz kerak. Ertalab yuvish, qo'llarni tirsaklarga, yuzlarga, quloqlarga yuvish bilan bir qatorda, tishlaringizni yuvish kerak.
Ma'muriyatda har bir ishlaydigan shaxs uchun shaxsiy tibbiy risola mavjud, unda tibbiy ko'riklarning barcha natijalari kiritiladi va kasalliklar qayd etiladi. Kitobda sanitariya minimumidan o'tgan majburiy emlashlar ko'rsatilgan bo‘ladi.
Tovarlar bilan aloqada bo'lgan ishchilar qo'llarning sanitariya holatini kuzatib borishlari kerak - ular kir bo'lganda yuving va pustular kasalliklarning oldini oling.
Har bir savdo kompaniyasida tibbiy to'plam bo'lishi kerak. Barcha xodimlar korxona tomonidan taqdim etilgan sanitariya kiyimlarini ishlatishlari kerak. U oq, osongina o'chiriladigan matodan qilingan. Siz uni faqat ish joyida ishlatishingiz mumkin. Sanitariya kiyimida siz tashqariga chiqolmaysiz, hojatxonaga boring. U kirishi bilan o'zgarishi kerak, lekin kamida ikki kunda bir marta.
Soch va tashqi kiyimlar xavfli mikrofloraning manbai bo'lishi mumkin. Ish paytida sochlar ro'mol, beret bilan o'ralgan bo'lishi kerak. Tashqi kiyim toza va ozoda bo'lishi kerak.
Umuman sanitariya talablari oziq-ovqat do'konlarining faoliyati to'g'risidagi Nizom bilan tartibga solinadi davlat nazorati SSSRda va Sanitariya qoidalari oziq-ovqat do'konlari uchun. Ushbu qoidalar do'kon xodimlariga ish joyida ovqatlanish yoki chekishni taqiqlaydi. Savdo maydonchasida chekish ham taqiqlangan. Chekish mushaklarning charchoqini oshiradi, samaradorlikni, mehnatni kamaytiradi.
Ovqatlanish gigiyenasi korxonalarining jamoalari, maktablardagi, maktabgacha tarbiya yoshidagi bolalar va boshqa muassasalarning bolalar jamoalari uchun ratsional ovqat ishlab chiqish. Umumiy ovqatlanish va ovqat sanoati korxonalarida oziq-ovqat masalliklarini zararli moddalar qoʻshilishidan saklashga doir taʼsirli sanitariya nazorati usullarini ishlab chiqish, ovqatdan boʻladigan toksikoin-feksiyalar va intoksikatsiyalarttg ol-dini olish tadbirlarini ishlab chiqish, ovqat sanoati, savdo va umumiy ovqatlanish korxonalarini loyihalash, qurish va ishga tushirishni profilaktik sanitariya nazoratiga olish, yangi sanoat tovarlarining vaqtincha texnika shartlari va davlat andozasiga mos ishlab chiqishda qatnashish ovqatlanish gigiyenasi ning amaliy vazifalaridir.
Mavzu yuzasidan savollar:
1.Korxona xodimlarining shaxsiy gigena qoidalariga nimalar kiradi?
2.Korxona xodimlarining gigieniik qoidalarga amal qilishdagi majburiyatlari xaqida?
3. Ovqatlanish gigienasi haqida malumot bering?
Do'stlaringiz bilan baham: |
