1-Мавзу. "Корхоналарни ривожлантириш стратегияси" фанининг

6-мавзу Корхоналарнинг асосий воситалари ва номоддий 
активларидан оқилона фойдаланиш стратегияси 
6.1. 
Корхоналар 
асосий 
капиталининг 
таркиби 
ва 
элементларининг таснифи. 
6.2. Актив ва пассив асосий воситалар. Асосий воситаларнинг 
сифат белгилари. 
6.3. Асосий воситаларни баҳолаш. Асосий воситалардан 
фойдаланиш кўрсаткичлари. 
6.4. Асосий воситалар амортизацияси ва уларни ҳисоблаш 
услублари. 
6.5. Корхоналарнинг номоддий активлари. Интеллектуал мулк 
объектлари. Номоддий активларни баҳолаш.
 
6.1. Корхоналар асосий капиталининг таркиби ва 
элементларининг таснифи. 
Замонавий иқтисодиёт фани асосий фондларни маълум бир 
истеъмол қиймати кўринишида ижтимоий меҳнат асосида 
яратилувчи, ишлаб чиқаришнинг моддий-буюмлашган материал 
омиллари қаторига киритади. Ҳозирги бозор шароитларида корхона 
кучи ва воситалари ёрдамида яратилган асосий фондлар ишлаб 
чиқариш қувватларини шакллантириш ва улардан фойдаланишга 
фаол равишда таъсир кўрсатувчи мулк ҳисобланади. Бутун халқ 
хўжалиги миқёсида асосий фондлар мамлакатнинг миллий бойлигини 
ташкил қилади. Корхонанинг асосий фондлари атамаси амалиётда ва 
кўплаб адабиётларда “асосий воситалар” ёки “асосий капитал” 
атамаси билан ҳам қўлланилиши мумкин. 

---

192 
Асосий фондлар корхона ишлаб чиқариш воситаларининг бир 
қисми бўлиб, ишлаб чиқариш жараёнида узоқ вақт иштирок этада ва 
ўзининг натурал-моддий ҳолатини йўқотмайди ҳамда ўз қийматини 
тайёрланаётган маҳсулотларга қисмлаб ўтказиб беради. Асосий 
фондлар қийматини тайёрланаётган маҳсулотга ўтказиш жараёни 
амортизация деб, ушбу жараёнда тўпланган маблағлар эса 
амортизация ажратмалари деб аталади. 
6.2.Актив ва пассив асосий воситалар. Асосий