1-mavzu: kirish. Rеja: Konstruktsion materiallar texnologiyasining mashinasozlikdagi ahamiyati

 
Magnit xossalari. 
Po‘lat va chuyanni magnit xossalari ularning ximiyaviy tarkibigina emas, 
balki ichki tuzilishiga ham bog‘liq. Bundan shu narsa kelib chiqadiki magnit 
xossalari doimiy emas, ularga termik va mexanik ishlov berilganda o‘zgaradi. 
Temirni sovuq holatida magnit xossalari ancha sezilarli bo‘lib, uni 
qizdirilganda magnit xossalari ancha kamayib boradi va butunlay yo‘qolishi 
mumkin. 
Magnit xossalariga ega bo‘lgan po‘lat texnikada juda ko‘p tarmoqda 
ishlatiladi. Misol, rudalarni saralashda, temir-tersakni ko‘tarishda, dinamo 
mashinalarda, radio-telefon, telegraf apparatlarining detallarini tayyorlashda 
ishlatiladi. 
Ba’zan magnit xossalariga ega bo‘lmagan, po‘latlarni ishlatishga to‘g‘ri 
keladi. Bunday po‘latlarni tarkibida ma’lum miqdordda nikel va marganes bo‘ladi. 
Kimyoviy xossalari
. 
Metallar va qotishmalar muxit ta’sirida ximiyaviy o‘zgaradi. Bu 
o‘zgarishlarni korroziya deb ataladi. 
Korroziya turli metallarda turlicha ruy beradi: temir zanglaydi, misni ustki 
qismi kukaradi, qurg‘oshin xiralashadi, aluminiy qorayadi va xakazo. 
Ko‘p metallar va qotishmalar yuqori temperatura sharoitida ximiyaviy 
o‘zgaradi. 
Metallar qizdirilganda oksidlanib, ustki qismida kuyindi hosil qiladi.
Metallarni oksidlanishi, bug‘lanish va boshqa xodisalar sababli nobud 
bo‘lishi chikindiga chiqish deb ataladi. 
Yuqori darajada qizdirilganda oksidlanmaydigan metallar issiqlikka 
chidamli metallar deb ataladi. 
Ba’zi metallar chug‘dek qizdirilganda ham o‘z strukturasini saqlash, 
yumshamaslik va og‘ir nagruzkada ham deformatsiyalanmaslik xususiyatiga ega, 
bunday metallarni o‘tga chidamli metallar deb aytiladi. 
Ko‘p hollarda metallar ishqorlar, kislota tuzlar ta’sirida bo‘ladi. 
Agarda metallarga ishqor, kislota va tuzlar ta’sir etmasa, bunday metallar 
kislotaga, tuzga va ishqorga chidamli metallar deyiladi.