Kontseptsiya yaratish zaruriyati jahonda tarix fanining rivojlanishi, yangi
tarixiy bilimlarning ortishi, o‘tmishdagi voqealarga
jamoatchilik qiziqishi
kuchaygani hamda chuqur bilim va ko‘nikmalarga ega, ijodiy va tizimli
fikrlaydigan tarixchi mutaxassislar, o‘qituvchi va ilmiy xodimlar yangi avlodini
chiqarish, olingan ilmiy natijalarni ta’lim-tarbiya, targ‘ibot-tashviqot ishlarida
ta’sirchan qo‘llash, jamiyatda milliy o‘zlikni anglash
hissini mustahkamlashda
xizmat qiladigan tarixiy tafakkurni tarbiyalash bilan bog‘liq ekani aytiladi.
Kontseptsiya mazmuni O‘zbekistonda tarix fani sohasi joriy holatining
tanqidiy tahlili va mavjud muammolar, ilm-fanni rivojlantirish, ta’lim-tarbiya
tizimi, axborot makoni bilan uzviy bog‘liqligini samarali yo‘lga qo‘yish
talablaridan kelib chiqib, ilg‘or milliy va jahon tajribasini
inobatga olgan holda,
bosh maqsadi, vazifalari va ustuvor yo‘nalishlarini belgilab olishdan iboratdir.
Kontseptsiya qabul qilinishi natijasida tarix fani sohasini rivojlantirish
butunlay yangicha asosda va tizimli ravishda amalga oshiriladi, jarayonni samarali
boshqarish imkoni tug‘iladi. Ilmiy faoliyatni maqsadga muvofiq yo‘lga qo‘yish,
katta moliyaviy xarajatlardan muayyan samara olish mumkin bo‘ladi.
SHuningdek o‘zbek xalqi va davlatchiligi tarixi bo‘yicha butunlay yangicha,
milliy manfaatlarga mos ilmiy yondashuvlar asosidagi turkum asarlar tayyorlanadi.
CHuqur bilimga ega, ijodiy va tizimli fikrlaydigan ilmiy xodimlar avlodi
shakllanadi. Oliy ta’limda tarixchi mutaxassislar tayyorlashning butunlay
yangicha, ilmiy muassasalar bilan uzviy bog‘langan tizimi yaratiladi.
Tarix
yo‘nalishidagi ilmiy xodimlar, professor-o‘qituvchilarni moddiy va ma’naviy
rag‘batlantirish darajasi yuksaladi. Qadim, boy va noyob tarixiy merosni milliy va
xorijiy darajada targ‘ib etishning yangicha va samarali tizimi yaratiladi.
“O‘zbekistonni eng yangi tarixi” fanini o‘kitishda ilgor pedagogik
texnologiyalardan unumli foydalanish ukitish sifatini ta’minlash muxim rol
uynaydi. Ushbu fanda shunday tajribalardan foydalanishga aloxida e’tibor
berilmokdaki, bunda zamonaviy pedagogik texnologiyalarga asoslangan o‘kuv
jarayonini tashkil kilishda elektron darsliklar muxim o‘rin tutadi. O‘qituvchi
tomonidan tayyorlangan turli xil ko‘rgazmali vositalar, mulьtimedia texnikalaridan
foydalanish dars jarayonini yanada qiziqarli, anik
tushuncha xosil kilish va
mavzuni oson o‘zlashtirishiga imkon yaratadi.
«Xar kaysi xalk milliy kadriyatlarini o‘z maksad-muddaolari, shu bilan
birga, umumbashariy tarakkiyot yutuklari asosida rivojlantirib, ma’naviy dunyosini
yuksaltirib borishga intilar ekan, bu borada tarixiy xotira masalasi aloxida
axamiyat kasb etadi.» shu ma’noda o‘rganilishi
muxim jarayonlardan biri
xisoblanadi.
Masalan, kurgazmali vositalar (surat, plakat, reklama roliklari, kompьyuter
imitatsion modeli (animatsiya) va xk) baynalmilal moxiyatga ega bulib, xamma
tillarda «gapiradi». Xar kuni minglab talabalarga ma’lum
bilimlarga ega bulish
imkoniyatini beradi. Fan, texnika va texnologiyalar soxasida erishilgan yutuqlarni
auditoriya va auditoriyadan tashqari mashg‘ulotlarda targ‘ibot-tashviqot qilish
orqali o‘kuvchi yoshlar qalbi va ongiga tarix fanlarining ma’no-moxiyati,
jozibasini chukur singdirish imkoniyatlarini namoyon kiladi.
Xulosa
kilib
aytganda,
tarix
fanlarida
zamonaviy
pedagogik
texnologiyalarning kullanishi kuyidagi natijalarga erishiladi:
- talabalar mustakil fikr bildirishga xarakat qiladilar, ya’ni, xar bir talaba
boshkalarnikidan mustasno xolda o‘zining g‘oyasi, baxolashi va ishonchlariga ega
bo‘ladi;
- o‘quv materialida takdim kilingan axborot tankidiy (noyob) fikrlashga undovchi
motiv bulib xizmat kiladi;
- egallanishi lozim bulgan iktisodiy tushunchalar moxiyatini tushunib olishga
muvaffak buladi;
- keltirilgan dalillarning ishonchli asoslashga xarakat qiladi va boshqa
karorlar xam
bo‘lishi mumkinligini tan oladi, lekin o‘zi tanlagan karor boshqalarnikiga nisbatan
eng tantikiy va oqilona ekanligini isbotlashga xarakat kiladi.
