1-mavzu: kirish. Fanning rivojlanishi reja: Organik kimyoning rivojlanishi

olinadigan yoki hayotiy kuch ta’sirida hosil bo’ladigan moddalar kimyosidir deb 

ta’rifladi. 

I.Ya.Berselius  (1779-1848)  ning  fikricha,  anorganik  va  organik  moddalar 

orasidagi eng muhim farq shundaki, anorganik moddalarni laboratoriyada sintez 

qilib olish mumkin.  

«Organik  moddalar  esa  go’yo  faqat  tirik  organizmlarda  o`simlik  va 

hayvon  organizmlarida  hayot  mavjud  ekan,  ularda  moddalarning  sintezi  jonsiz 

tabiatdagiga  qaraganda  boshqacha  bo`lib,  qandaydir  «hayotiy  (ilohiy)  kuch» 

ning ta`sirida sodir bo`ladi» deydi. 

Shu  davrda    bir  guruh  ximiklar  Berselius  izidan  borib  fanda  «vitalistik» 

(lotincha vita so’zi «hayot» lis «kuch» demakdir) oqim kelib chiqadi. Bu oqim 

tirik  tabiatdagi  moddalarni  laboratoriya  sharoitida  sintez  qilib  bo`lmaydi,  degan 

idealistik ta’limotni olg’a surib, kimyo fanining taraqqiyotiga to`sqinlik qildi.