1-mavzu: kirish. Ekologiya va tabiatni muhofaza qilish kursi, uning maqsad-vazifalari, tuzilmasi va qisqacha tarixi mavzu rejasi

Nazorat savollari:

1. 
   Tirik organizmlar qanday muhitlarda tarqalishini tushuntiring.
   
2. 
   Moslashish tushunchasini izohlab bering?
   
3. 
   Ekologik omillarni sanab bering.
   
4. 
   Ekologik omillar orasida antropogen omilning о‘rni qanday kechmoqda?
   
5. 
   О‘simliklarning qanday hayotiy shakllarini bilasiz?
   
6. 
   D.N.Kashkarov hayvonlarni harakatlanish bо‘yicha qanday guruhlarga ajratgan?
   
7. 
   Ekologik nisha nima?
   

3-MAVZU: POPULYATSIYALAR VA EKOTIZIMLAR
Mavzu rejasi:
1. Populyatsiyalar, ularning xususiyatlari va tuzilmasi (miqdoriy va o‘zgaruvchan ko‘rsatkichlari).
2. Biosenoz (fitosenoz, zoosenoz) va biotop. Ekologik maskan.
3. Ekotizim tarkibi, unda modda va energiya almashinuvi.
4. Ekotizimlar gomeostazi, energiyasi va biologik mahsuldorligi.
5.Ekologik piramidalar va ekotizimlarning o‘zgarish sur’ati.


Tayanchso’zlar: Populyatsiya, gomeostaz, individ, populyatsiyaning tuzilmasi, tsenopopulyatsiya, latent, virgil, generativ, senil, fazoviy, etologik, gala, koloniya, poda.
Populyatsiyalar ekologiyasi
Ekologlar populyatsiyaning o`sishi ustida tadqiqotlar olib borishdi. Berilgan ma`lumotlarga ko`ra, populyatsiya soni va o`sishi iqlim sharoitlariga bog`liq. Populyatsiya sonini o`sishida jinslar nisbati muhim rol o`ynar ekan.
Bugungi kunda muhim muammolardan biri ayrim populyatsiyalarda individlar sonini aniqlashning murakkabligidir. Masalan: yovvoyi quyonlar populyatsiyada hamma individlarning yer ustiga chiqmasligi ular sonini aniqlashda qiyinchilik tug`diradi. Chunki quyonlarning ayrimlarigina oziq-ovqat uchun yer yuziga chiqadi.
Populytsiya o`sishi va ko`payishida suv, ozuqaning kamligi, hududlarining qisqarib borishi va ba`zi resurslarning borligi, ba`zi resurslarning yetishmasligi cheklovchi omil vazifasini bajaradi (1-jadval).


Turli mamlakatlarda aholining o`sishi. 1-jadval