1-mavzu: Kirish. Ekologiya fani uning maqsad va vazifalari. Ekologik omillar va qonuniyatlar. Biosfera

1-sxema 
Ekologiya fani bo’lim va sohalari 
 
 
 
 
 
 
 
 
 
Ekologiya bo’limlari 
Autoekologiya
Populatsiyalar 
ekologiyasi 
sineekologiya 
(hamjamoalar) 
Biosfera darajasi 

---

10 
 
2-sxema 
 
Ekologiya fani sohalari 
Fiziologik ekologiya 
Global ekologiya 
Ijtimoiy ekologiya 
Shaxs ekologiyasi 
Muhandislik ekologiyasi 
Biokimyo ekologiya 
Evolyutsiya ekologiyasi 
Bioekologiya 
Qishloq ho’jaligi ekologiyasi 
O’simliklar va hayvonlar ekologiyasi 
Koinot ekologiyasi 
Hashorat va boshqa tirik guruhlar ekologiyasi 
Gidroekologiya 
Shahar ekologiyasi 
Landshaftlar ekologiyasi 
Sanoat ekologiyasi 
Meditsina ekologiyasi 

---

11 
 
 
Ijtimoiy ekologiya 
►odam ekologiyasi 
►etnos ekologiya 
►shaxs ekologiyasi 
►oila ekologiyasi 
►ijtimoiy guruhlar ekologiyasi 
►istemol ekologiyasi 
►urboekologiya 
►tarixiy ekologiya va b. 
Huquqiy ekologiya 
►ekologik huquq 
►halqaro ekologik huquq 
►tabiiy resurslardan foydalanish huquqi 
►tabiatni huquqiy muhafazalash 
►milliy ekologik huquq 
►ekologik hacfsizlik huquqi va b. 
Yer ekologiyasi 
►geografik ekologiya 
►geografik qobiq ekologiyasi 
►landshaft ekologiyasi 
►global ekologiya 
►mintaqaviy ekologiya 
►mahaliy ekologiya 
►geologik ekologiya 
►enfoekologiya 
►ekzoekologiya va b. 
Iqtisodiy ekologiya 
►ekologik menedjment 
►ekologik marketing 
►ekologik audit 
►makroiqtisodiy ekologiya 
►mikroiqtisodiy ekologiya 
►iqtisodiy tumanlar ekologiyasi va 
b. 
Sanoat ekologiyasi 
►
kosmos ekologiyasi 
►
agroekologiya 
►
maishiy ho’jalik ekologiya 
►
transport ekologiyasi 
►
meditsina ekologiyasi 
►
qurilish ekologiyasi 
►
bioresurslar ekologiyasi 
►
muhandislik ekologiyasi
►
ekoturizm va b.
Bioekologiya 
►
zooekologiya 
►
fitoekologiya 
►
autekologiya 
►
pedoekologiya 
►
sineekologiya 
►
populatsiyalar ekologiyasi 
►organizmlar guruhi ekologiyasi va b. 
Umumiy ekologiya 
►nazariy ekologiya 
►ekspremental ekologiya 
►matematik ekologiya 
►analitik ekologiya 
►funksional ekologiya 
►komplekslar ekologiyasi 
►ekologik tizim va jarayonlar 
modellashtirish va b. 
Ekologiyaning ilmiy 
yo’nalishlari 

---

12 
3-sxema 
Yuksak ma’naviyatli barkamol shaxs modeli 
Diniy 
bag’rikenglik 
(tolerantlik) 
Mafkuraviy 
imunitet va 
g’oyaviy 
kurashchanlik 
Ekologik bilim 
va madaniya 
Sog’lom turmush tarsi 
va jismoniy madaniyat 
(valeoligiya) 
Pedogogik- 
psihologik bilimlar 
va malakalar 
Siyosiy-
huquqiy bilim 
va madaniyat 
Shaxsning mabaviy 
kamoloti 
(barkamollik 
darajasi) 
Kasbiy mahorat 
(bilim, ko’nikma 
va malaka) 
Iqtisodiy bilim, 
ko’nikma va 
malaka. 
Yuksak 
manaviyatli 
shaxs 

---

13 
4-sxema 
Ekologik 
qadriyatlarni 
asrashga 
intiluvchanlik 
Atrof-muhit 
himoyasidagi 
tashabbuskorlik 
Mehnatsevarlik
Atrof-muhitni asrab- 
avaylashda faollik 
Vatanparvarlik, ona- 
tabiatga mehr-muhabbat 
Shaxsiy masuliyat 
Vijdolilik, burchiga 
sadoqat 
Tabiatga ehtiyotkorona 
munosabatda bo’lish 
O’z-o’zini nazorat qilish 
Tabiatni muhofaza qilishda 
qat’iyatlilik 
Tabiatda boyliklardan 
foydalanishda tejamkorlik 
Vatanparvarlik, ona- vatanga 
mehr-muhabbat 
Ekologik bilim va madaniyatni belgilovchi fazilatlar 
Atrof muhitga oid 
bilimdonlik 
Tabiatdagi obyekt va 
hodisalarni qiyoslay olish 
Atrof- muhitdagi o’zgarishlarga 
ziyraklik 
Atrof- muhitga nisbatan teran 
fikrlay olish 
Ahloqiy- ekologik 
onglik 
EKOLOGIK 
BILIM VA 
MADANIYAT 
Eko-
logik 
mas’-
uli-
yatli-
lik 
Eko-
logik 
iroda
viyli-
lik 
Ekologik qadriyatlarni 
hurmat qilish 

---

14 
Nazarot savollari: 
1. 
Ekologiya
mustaqil fan sifatida qachon vujudga keldi? 
2. О‘rta Osiyo allomalarining 
ekologiya
faniga qо‘shgan hissasini 
sо‘zlab bering. 
3. О‘zbekistonda 
ekologiya
yо‘nalishidagi ilmiy ishlarning 
asoschilari kimlar?
4. 
Ekologiya fani
ning rivojlanishida О‘zbekiston olimlari 
tomonidan olib borgan ilmiy-tadqiqot ishlar haqida tо‘xtaling. 
FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR: 
 
1.
Michael Begon, Colin R.Townsend and John L.Harper. Ecology. UK. 
Blackwell Publishing Ltd. 4 th edition, 2006. P.759. P. 9-12. 
2.
Anvar To’xtaev. Ekologiya. T.: O’qituvchi. 1998., 2001. B.5-21. 
3.
O’, Xo’janazarov, M.Mirsovurov, T.Norbobayeva. Ekologiya va barqaror 
taraqqiyot ta’limi. T.: Navro’z. 2014. B.9-20