1 mavzu. Kasbiy psixologiya faniga kirish

6.6. Tafakkur shakllari va operatsiyalari.
Tafakkur qilish shakllari yoki formasiga tushunchalar, xukmlar va xulosa chiqarish kiradi.


SHAPE \* MERGEFORMAT

Masalan, «ong» tushunchasini oladigan bo’lsak, uning eng muhim va boshqa tushunchalardan farq qiladigan jihatlarini ajratishimiz kerak: faqat insonga xoslik, oliy darajadagi aks ettirish, olamni bilish mexanizmi ekanligi va hakozo.

SHAPE \* MERGEFORMAT

Masalan, «Inson ongli mavjudot» degan hukm - fikr «odam, inson», «ong» va «mavjudot» tushunchalari o’rtasidagi bog’liqlikni ifodalab turibdi. Ana shunday hukmlar bizning nutqimizda har kuni juda ko’p ishlatiladi va ular tabiatan turli bog’liqliklarni yo tasdiqlaydi, yoki inkor qiladi, rost yoki yolg’on bo’ladi. Shaxsning insoniyligi aslida u ishlatadigan iboralarning qanchalik mantiqqa, hayotiy haqiqatlarga to’g’ri kelishi, argumental ekanligi bilan baholanadi. Doimo to’g’ri, mantiqan fikr yuritgan odamni biz «bama’ni, gapida jon bor, haqiqatguy» deb ta’riflaymiz.


SHAPE \* MERGEFORMAT
Masalan: 1- xukm: O’zbekiston - mustaqil davlat.

2. 
   xukm: Qirgiziston - mustaqil davlat.
   
3. 
   xukm: Qozogiston - mustaqil davlat.
   
4. 
   xukm: Turkmaniston - mustaqil davlat.
   
5. 
   xukm : Tojikiston - mustqil davlat.
   

Demak, Barcha Markaziy Osiyo davlatlari - mustaqildir.

Shunga o’xshash biz ba’zan ayrim fikrlardan umumiy bir fikr keltirib chiqaramiz (bu - induktiv xulosa chiqarish), ba’zan esa aksincha, umumiydan juz’iy - alohida fikr chiqaramiz (fikrlashning bunday harakati deduksiya deb ataladi).