O‘quv jarayonini tashkil etishning umumiy ko‘rsatkichlari. Hozirgi paytda jahonning barcha ta’lim tizimida quyidagi uchta tayanch tushuncha asosida ta’lim sifatiga yondashilmoqda: sifatli o ’quv va pedagogik faoliyatni olib borish uchun ta’lim muassasalarida yaratilgan shart - sharoitlar; o’quv jarayoni; sifatni ta’minlash tizimining amaldagi asosiy hamda boshlang’ich nuqtasi hisoblangan - ta’lim natijasi. Bugungi kunda ta’lim muassasalarida sifatni boshqarishni tashkil etish hamda kelajakda zamonaviy, qulay ta’lim muassasasini bunyod etish tizimini mazmunan modemizatsiyalash, ta’lim-tarbiya samaradorligini yangi sifat bosqichiga ko’tarish O’zbekiston Respublikasida vujudga keltirilishi mo’ljallangan fazoviy muhit- sifatli ta’lim boshqaruvini amalga oshirish imkoniyatini beradi. Shunday ekan ta’lim sifatini yuqori bosqichga ko’tarish uchun, awalambor ta’lim muassasalari faoliyatini, ya’ni sifat boshqaruvini amaldagi holatini isloh qilish nazarda tutiladi. Buning uchun Abu Nasr Farobiyning “Fozil odamlar shahri” asarida keltirilgan bosh g’oya, ya’ni faqat ilm va bilimlar jamiyatni rivojlantirishi, davlatni taraqqiy ettira olishi mumkinligi, to’g’risidagi g’oyasiga monand ravishda sifatli ta’lim boshqaruvini amaldajoriy etish talab etiladi. Jamiyatning turli bosqichlarida tarbiya va ta’lim sohasidagi to’plangan tajribalami nazariy jihatdan anglash, umumlashtirish va hayotga tatbiq qilish ehtiyojlari asosida hamkorlik pedagogikasi rivojlanmoqda. O’zbekiston Respublikasi mustaqillikka erishgandan so’ng mamlakatimizda barcha sohalar bo’yicha, shu jumladan, ta’lim tizimida salmoqli ishlar amalga oshirildi. 1997 yil 29 avgustda O’zbekiston Respublikasining ‘T a ’lim to’g’risida”gi Qonuni hamda “Kadrlar tayyorlash Milliy dasturi” asosida kadrlar tayyorlashning “milliy modeli” ishlab chiqildi, o’quv janyoni uchun zarur bo’lgan barcha moddiy - texnik bazaJar yaratildi. To’plangan tajribini tahlil etish va umumlashtirish asosida, mamlakatni ijtimoiyiqtisodiy rivojlantirish istiqbollanga muvofiq kadrlar tayyorlash tizimini takomillashtirish va yanada rivojlantirish amalga oshirilmoqda. Shu bilan birga, ta’lim sifatini oshirishda, ta’lim jarayonini axborotlashtirish, innovatsion texnologiyalami ta’lim jarayoniga tatbiq etish, nonnativ-texnik bazani yaratish, yuksak ma’naviyatli, o’z shaxsiy pozitsiyasiga ega bo’lgan fuqaroni shakllantirish masalasiga katta e’tibor qaratilmoqda. Sifatni boshqarish tizimining shakllanish bosqichlari, tayyorlov, sifat menejmenti tizimini shakllantirishdagi asosiy ishlar, o’qituvchining nufuzini ham alohida ta’kidlash lozim. Pedagogik diagnostika yangilangan ta’lim va ta’lim turlari, bosqichlari maqsadini o’rganishga, pedagogik muammolar yechimini imkon qadar tezroq hal etishni taqozo etmoqda.
Pedagogik diagnostika o’quvchi shaxsidagi o’ziga xos xususiyatlami, individuallikm saqlagan holda intellektual, ma’naviy rivojlanishini ta’minlaydi. Uning asosiy maqsadlari quyidagilardan iborat:
• bola shaxsini rivojlantirishda majburiy ta’limga o’rin bo’lmasligi kerak, ya’ni bola o’zida o ’qishga qiziqish, motivatsiya hosil qilishi lozim
• o’quv materialini to’liq idrok etish uchun taqdim qilinayotgan ma’lumotga oid tayanch iboralar, diizma va tasvirlardan foydalanish muhim ahamiyat kasb etadi
• o’quv materialini idrok etishda tanlash xususiyatining mavjudligi dialog shaklida tashkil qilingan darslar g’oyasi
• intellektual rivojlanishi deyarli bir xil bo’lgan guruh, sinf jamoalarini tashkil qilish
• o’qituvchi va o ’quvchi hamkorligini rivojlantirish g’oyasi
• o’qishdan bo’sh vaqtni mazmunli rejalashtirish g’oyasi.
Do'stlaringiz bilan baham: |