1-mavzu. Iqtisodiyot nazariyasi fanining predmeti va bilish usullari

Takrorlash uchun savollar va topshiriqlar
1. Bozor iqtisodiyotining mazmuni va asosiy belgilari nimalardan iborat? 
2. Klassik va hozirgi zamon bozor iqtisodiyotining umumiy tomonlarini va farqlarini 
tushuntirib bering. 
3. Bozor iqtisodiyotining afzalliklari va ziddiyatlari nimalardan iborat? 
4. Bozor iqtisodiyotining asosiy ishtirokchilari kimlar va ular oʻrtasidagi iqtisodiy 
aloqalar qay tarzda kechadi? 
5. Bozor tushunchasining ta’rifini bering va uning asosiy vazifalarini koʻrsating. 
6. Bozorni turkumlashda qanday mezonlar asos qilib olinadi? Ularni sanab koʻrsating. 
7. Yetuklik darajasiga qarab bozorning qanday turlari ajratiladi? 
8. Bozor infratuzilmasi nima? Uning tarkibiy qismlari va asosiy unsurlariga ta’rif bering. 
7-MAVZU. TALAB VA TAKLIF NAZARIYASI. BOZOR MUVOZANATI
Bozor iqtisodiyotining 
amal qilishida talab va taklif qonunlari muhim oʻrin tutadi. Talab va taklif narxni shakllantiradi, shu bilan 
birga narx talab va taklif oʻrtasidagi nisbatni aniqlab beradi. Bu mavzuda avvalo talab va taklifning har 
qaysisiga narx ta’sirini alohida-alohida qarab chiqamiz. Keyin talab va taklif ta’sirida muvozanatli 
narxning oʻrnatilishi tushuntirib beriladi. Bu yerda talab va taklif qonunlari, ularning miqdoriga ta’sir 
etuvchi omillarni, ular oʻrtasidagi mutanosiblikni tushuntirishga alohida e’tibor beriladi. Shuningdek, 
mavzuning yakunida talabning shakllanishi va amal qilishi, unga ta’sir etuvchi omillarni oʻrganishda 
iqtisodiyot nazariyasida muhim yoʻnalishlardan biriga aylangan 
iste’molchi hatti-harakati nazariyasi bilan tanishib chiqamiz. 

---

1. Talab tushunchasi va uning miqdoriga ta’sir qiluvchi omillar. Talab qonuni
Ehtiyoj kishilarning hayotiy vositalariga boʻlgan zaruriyatini ifodalovchi ilmiy kategoriya 
sifatida taraqqiyotning hamma bosqichlari uchun umumiy va doimiydir. Uning bozor iqtisodiyoti 
sharoitidagi tarixiy koʻrinishi talab tushunchasidir. Talab ehtiyojdan farq qilib, mustaqil iqtisodiy 
kategoriya (ilmiy tushuncha) sifatida amal qiladi. 
Ehtiyojning faqat pul bilan ta’minlangan qismi talabga aylanadi. Demak,